Cách làm dạng đề so sánh hai nhân vật

Dàn bài của dạng đề so sánhhai nhân vậttrong tác phẩm văn học

MỞ BÀI : – Dẫn dắt ( mở bài trực tiếp không cần bước này ) – Giới thiệu khái quát vềtác giả tác phẩm và nhân vật thứ nhất. – Giới thiệu khái quát vềtác giả tác phẩm và nhân vật thứ hai. – Giới thiệu vấn đề nghị luận THÂN BÀI : 1. Phân tích nhân vật thứ nhất trong mối đối sánh tương quan với nhân vật thứ hai ( bước này vận dụng phối hợp nhiều thao tác lập luận nhưng hầu hết là thao tác lập luận nghiên cứu và phân tích ) 2. Phân tích nhân vật thứ hai trong mối đối sánh tương quan với nhân vật thứ nhất ( bước này vận phối hợp nhiều thao tác lập luận nhưng hầu hết là thao tác lập luận nghiên cứu và phân tích ) Chú ý bám sát vấn đề nghị luận 3. So sánh : nét tương đương và độc lạ giữa hai nhân vật ( bước này vận dụng tích hợp nhiều thao tác lập luận nhưng đa phần là thao tác lập luận nghiên cứu và phân tích và thao tác lập luận so sánh ) 4. Lý giải sự độc lạ Do : toàn cảnh xã hội, phong thái nhà văn … ( bước này vận nhiều thao tác lập luận nhưng hầu hết là thao tác lập luận nghiên cứu và phân tích ) KẾT BÀI : – Khái quát những nét giống nhau và khác nhau tiêu biểu vượt trội – Có thể nêu những cảm nghĩ của bản thân. * Ví dụ minh họa : Cảm nhận của anh / chị về những vẻ đẹp của nhân vật người vợ nhặt ( Vợ nhặt – Kim Lân ) và nhân vật người đàn bà hàng chài ( Chiếc thuyền ngoài xa – Nguyễn Minh Châu ). MỞ BÀI Giới thiệu khái quát về hai nhân vật trong hai tác phẩm – Kim Lân là nhà văn chuyên viết về nông thôn và đời sống người dân quê, có sở trường về truyện ngắn. Vợ nhặt là truyện ngắn xuất sắc, viết về trường hợp “ nhặt vợ ” độc lạ, qua đó bộc lộ niềm tin mãnh liệt vào phẩm chất tốt đẹp của những con người bình dị trong nạn đói thê thảm. – Nguyễn Minh Châu là nhà văn tiêu biểu vượt trội thời chống Mĩ, cũng là cây bút tiên phong thời thay đổi. Chiếc thuyền ngoài xa là truyện ngắn xuất sắc ở thời kì sau, viết về lần giáp mặt của một nghệ sĩ với đời sống đầy nghịch lí của một mái ấm gia đình hàng chài, qua đó bộc lộ lòng xót thương, nỗi lo âu so với con người và những trăn trở về nghĩa vụ và trách nhiệm của người nghệ sĩ. THÂN BÀI 1. Nhân vật người vợ nhặt – Giới thiệu chung : Tuy không được miêu tả thật nhiều nhưng người vợ nhặt vẫn là một trong ba nhân vật quan trọng của tác phẩm. Nhân vật này được khắc hoạ sôi động, theo lối trái chiều giữa vẻ bên ngoài và bên trong, bắt đầu và về sau. – Một số vẻ đẹp khuất lấp tiêu biểu vượt trội : + Phía sau tình cảnh trôi dạt, vất vưởng, là một lòng ham sống mãnh liệt. + Phía sau vẻ nhếch nhác, dơ dáng, lại là một người biết điều, ý tứ. + Bên trong vẻ chao chát, chỏng lỏn, lại là một người phụ nữ hiền hậu, đúng mực, biết lo toan. 2. Nhân vật người đàn bà chài – Giới thiệu chung : Là nhân vật chính, có vai trò quan trọng với việc bộc lộ tư tưởng của tác phẩm. Nhân vật này được khắc hoạ sắc nét, theo lối tương phản giữa hình thức bề ngoài và bên trong, giữa thân phận và phẩm chất. – Một số vẻ đẹp khuất lấp tiêu biểu vượt trội : + Bên trong ngoại hình xấu xí, thô kệch là một tấm lòng nhân hậu, vị tha, độ lượng, giàu đức hi sinh. + Phía sau vẻ cam chịu, nhẫn nhục vẫn là một người có khát vọng niềm hạnh phúc, can đảm và mạnh mẽ, cứng cỏi. + Phía sau vẻ quê mùa, thất học lại là một người phụ nữ đồng cảm, thâm thúy lẽ đời. 3. So sánh : – Tương đồng : Cả hai nhân vật đều là những thân phận nhỏ bé, nạn nhân của thực trạng. Những vẻ đẹp đáng trân trọng của họ đều bị đời sống cơ cực lam lũ làm khuất lấp. Cả hai đều được khắc hoạ bằng những chi tiết cụ thể chân thực … – Khác biệt : Vẻ đẹp được biểu lộ ở nhân vật người vợ nhặt đa phần là những phẩm chất của một nàng dâu mới, hiện lên qua các chi tiết cụ thể đầy dư vị hóm hỉnh, trong nạn đói thê thảm. Vẻ đẹp được khắc sâu ở người đàn bà hàng chài là những phẩm chất của một người mẹ nặng gánh mưu sinh, hiện lên qua các chi tiết cụ thể đầy kịch tính, trong thực trạng đấm đá bạo lực mái ấm gia đình … 4. Lý giải sự độc lạ : + Vẻ đẹp khuất lấp của người vợ nhặt được đặt trong quy trình tăng trưởng, đổi khác từ thấp đến cao ( cảm hứng lãng mạn ), trong khi đó người đàn bà chài lưới lại tĩnh tại, không bao giờ thay đổi như một hiện thực nhức nhối đang sống sót ( cảm hứng thế sự-đời tư trong khuynh hướng nhận thức lại ) + Sự độc lạ giữa ý niệm con người giai cấp ( Vợ nhặt ) với ý niệm con người phong phú, phức tạp ( Chiếc thuyền ngoài xa ) đã tạo ra sự độc lạ này ( hoàn toàn có thể có thêm nhiều ý khác, tùy thuộc mức độ phân hóa của đề thi ) KẾT BÀI – Khái quát những nét giống nhau và khác nhau tiêu biểu vượt trội. – Có thể nêu những cảm nghĩ của bản thân. ( Học sinh dựa vào gợi ý bên để viết kết bài. Có nhiều cách kết bài khác nhau, hướng dẫn bên chỉ có đặc thù tìm hiểu thêm ) Trong quy trình làm bài, học viên không nhất thiết phải tuân thủ khắt khe qui trình trên. Có thể phối hợp nhiều bước cùng một lúc. Chẳng hạn, hoàn toàn có thể đồng thời vừa nghiên cứu và phân tích làm rõ, vừa triển khai trách nhiệm so sánh trên hai bình diện nội dung và nghệ thuật và thẩm mỹ, vừa lí giải nguyên nhân vì sao khác nhau. Hoặc chỉ trong bước so sánh, học viên hoàn toàn có thể phối hợp vừa so sánh vừa lí giải. Tuy nhiên, nếu triển khai theo cách này thì bài viết không khéo sẽ rơi vào rối rắm, luẩn quẩn. Tốt nhất là thực thi tuần tự như trong dàn ý khái quát.