Sáu giờ chiều, con mưa rào đầu hạ giữ chân tôi ở lại cơ quan với chiếc máy tính đang phát bản nhạc Về ăn cơm của cô nhạc sĩ trẻ Sa Huỳnh. Mùi thịt rang thơm phức tỏa ra từ căn bếp nhà hàng xóm cộng hưởng với tiếng nhạc và mưa lạnh bỗng làm cồn cào trong tôi nỗi thèm được sà vào mâm cơm tối có bố, mẹ và anh chị như ngày xưa. Hay giản đơn hơn, tôi thèm bát cơm nóng trộn muối sườn, món mẹ tôi vẫn hay làm sau mỗi buổi chợ phiên.
>> Nhớ cháo lòng ngày mưa
>> Nhớ mì Quảng lề đường ở Hội An
Ký ức về món muối sườn của mẹ đọng lại từ hồi tôi mới năm, sáu tuổi. Thế mà tới giờ tôi vẫn nhớ như in những buổi tối bưng bát cơm mẹ vừa xới, chạy vội ra ngõ nơi lũ trẻ con trong khu tập thể thường tụ tập. Mỗi đứa một bát cơm, vừa ăn vừa khoe hôm nay nhà mình có món gì. Món sườn non băm nhỏ, rang muối thơm lừng của mẹ tôi là “độc quyền” trong khu tập thể nhỏ xíu ấy. Bữa nào tôi cũng vui vẻ chia cho đám bạn, dù nhiều khi chia hết lượt thì trong bát mình chỉ còn lại cơm không.
Hồi ấy bố mẹ tôi dạy học ở một trường tiểu học miền núi. Mỗi tuần có một buổi chợ phiên cách đấy khoảng 1 km. Mẹ tôi quẩy đôi thúng đi chợ từ tờ mờ sáng. Mỗi lần được mẹ cho đi theo, tôi được đặt ngồi một đầu thúng, đầu kia để tảng đá cho cân. Đến khi về, tảng đá được thay bằng đồ ăn dự trữ. Mẹ hay làm muối sườn vì có thể trữ trong lọ thủy tinh để ăn suốt tuần. Và cũng bởi hồi ầy đồng lương ít ỏi của bố mẹ chẳng phải lúc nào cũng đủ để mua thịt.
Muối sườn của mẹ giản đơn thôi. Nhưng cái công mẹ kỳ cạch ngồi bằm từng dẻ sườn thành nhuyễn mịn thì chẳng biết tính sao cho đủ. Chỉ nhớ mỗi khi mẹ đứng dậy, khẽ vươn tay bóp bóp vai thì sườn đã được ướp gia vị chờ sẵn trong nồi. Mẹ xúc từng muôi sườn vào chảo gang to, đảo thật đều tay. Sườn non, không quá nhiều thịt, con lợn khoảng 30-40kg là ngon nhất. Đảo trên lửa vừa, đến khi thấy nhẹ tay, sườn hơi ngả vàng là được. Tôi thích loanh quanh bên chân mẹ, hít hà mùi thơm lựng của chảo sườn non còn nghi ngút nóng, vòi vĩnh mẹ xúc cho lưng muôi sườn vào chiếc bát nhựa con con. Sau đó, tôi sẽ sung sướng ấp chiếc bát nhựa bằng cả hai bàn tay bé xíu, chạy ào đến gốc xoài trước sân nhà. Nhón từng nhúm sườn con con bằng ba ngón tay chụm lại, tôi thích thú khi nhai trúng miếng sụn giòn sựt. Đến bữa, chỉ cần là cơm nóng trộn muối sườn, chị em tôi ăn không biết no.
Vòi vĩnh mãi, hôm nay mẹ gửi ra cho tôi lọ muối sườn bà vừa lụi cụi làm tối qua. Mở nắp, mùi thơm thoảng nhẹ lại như đưa tôi về những bữa cơm chiều thời thơ ấu. Tôi bới lưng bát cơm nóng, trộn với muối sườn, vừa ăn, vừa nghĩ về câu nói của một người đầu bếp mà tôi quen: Món ăn ngon nhất trong đời người chính là những món ăn thời thơ ấu có thể khiến chúng ta ăn hai bát cơm trở lên.
Tịnh Tâm
