Các chất pha loãng sơn và các chất làm khô sơn

CÁC CHẤT PHA LOÃNG SƠN DỄ BAY HƠI
VÀ CÁC CHẤT LÀM KHÔ SƠN

Trong việc pha các sơn, các hồ trám, các thuốc màu và cánh kiến, người ta dùng các chất nước như nhựa thông, benzin, rượu cồn và các rượu bay hơi có chất khoáng để làm những chất khác này lỏng ra, để làm sao ta có thể chùi cọ những chất này đến một lớp tráng có độ dày đồng nhất khắp một bề mặt. Để bảo đảm một sự sử dụng những chất nước này có nhiều lợi ích hơn thì một sự hiểu biết về các đặc tính của chúng là cần thiết. Vì vậy, chúng tôi đã soạn thảo những nét chính sau đây mà không có tham vọng đi sâu vào nghành hóa học của từng chất nước.

      Turpentine: Chắc chắn đây là chất pha loãng sơn dễ bay hơi quan trọng nhất được các công nghệ sơn dùng để làm ra các sơn và các vẹt – ni. Người ta sản xuất ra chất này bằng cách chưng cất chất nhựa thông từ việc chưng cất nhựa các cây, và chất đó hiện nay được biết đến như là dầu keo nhựa thông. Dầu nhựa thông cũng được lấy ra từ mạt cưa và các chân cây bằng cách cất bay hơi hay cất tiêu hủy gỗ và được biết như là dầu gỗ thông.

        Dầu gỗ thông có một mùi khó chịu nếu không được tinh chế kỹ càng và thường thường không được đồng nhất nhiều về phẩm chất. Ta có thể loại trừ mùi vị này đến một mức độ chấp nhận được và tinh chế các đặc tính của dầu gỗ thông đến gần như giống những đặc tính của dầu keo nhựa thông. Dầu nhựa thông có một vài đặc tính nào đó làm nhẵn mặt và hòa tan để làm ra sơn và vẹt ni. Người thợ sơn và nhà trang trí nhận thấy rằng khi được pha với các thuốc màu trắng và có màu thì dầu này làm thành một thứ sơn chảy đều, thấm và làm khô mặt và không bóng.

      Khả năng thẩm thấu vào các lỗ chân lông của một bề mặt là một khả năng của các đặc tính ngoại hạng của dầu nhựa thông. Dầu nhựa thông nguyên chất bốc hơi hầu như hoàn toàn sau khi nó làm cho sơn lỏng ra, trợ giúp vào việc trải thuốc màu để phủ lên bề mặt một cách đồng nhất và thấm vào bề mặt này. Nhưng dầu nhựa thông không phải là chất dán dính trong chính nó, khi bốc hơi nó để lại thuốc màu đây đó nhưng là nó đã để lại trước khi nó hòa nhập vào với sơn, ngoại trừ là thuốc màu được đóng gói rất kín.

         Dầu nhựa thông có hai đặc tính không được tán thành để dùng bên trong các tòa nhà đặc tính thứ nhất là mùi nó rất nặng, làm cho vài người nôn mửa và bị nhiều nguời chán ghét, đặc tính kia là những ảnh hưởng xấu của dầu nhựa thông tác hại lên trái thận của con người. Trừ phi các nhà trang trí cẩn thận mở quạt gió trong khi sơn bằng dầu nhựa thông, còn không thì họ có thể cảm thấy những ảnh hưởng xấu như vậy và sẽ ngăn chặn họ không được dùng dầu nhựa thông để sơn bên trong nhà.

       Đó là vì sao mà nhiều thợ sơn thích dùng benzin và dường như tạo được nhiều kết quả tốt trong việc dùng nó để trang trí nội thất. Benzin sẽ không được dùng để thay thế dầu nhựa thông để sơn bên ngoài.

       Trong số các chất rượu pha lỏng sơn thì dầu nhựa thông hầu hết bốc hơi chậm như dầu các chất bay hơi có chất khoáng được chưng cất đặc biệt bốc hơi hoàn toàn chậm như dầu nhựa thông. Đôi khi dầu nhựa thông được làm giả bằng những chât dầu lửa không bay hơi.

      Dầu nhựa thông rỉ sét ( khi gặp dưỡng khí trong không khí giống như dầu hạt gai)đến một độ nào đó và trợ giúp việc làm pha sơn. Và trong khi dầu nhựa thông nguyên chất bốc hơi từ một đĩa rõ ràng không để lại cặn, việc phân tích hóa học các sơn chứa dầu nhựa thông lấy lại được chất này ít hơn là nó đã được bỏ vào sơn. Mặt khác phân tích hóa học, ta có thể thu hồi tất cả chất benzin bỏ vào sơn.

      Turpentime Substitues – Những chất bay hơi này thường là các chất bay hơi có chất khoáng được làm ra từ dầu lửa ở Texas có cốt dầu hắc. Chúng thay đổi đáng kể về các đặc tính của chúng cúng như tỷ trọng, điểm chói sáng và khả năng hòa tan và tính cách bốc hơi hoàn toàn. Các hạng tốt nhất sẽ cần phải bốc hơi hoàn toàn trong khi làm khô, có hiệu năng hòa tan tốt và không gây ra kết tủa của các chất keo hay làm cho dầu trùng hợp trong sơn và vẹt ni. Đối với việc sử dụng của các thợ sơn và các nhà trang trí thì các chất bay hơi có chất khoáng có một điểm chói sáng gần giống điểm chói sáng  của dầu nhựa thông và ít bắt lửa và được ưa chuộng nhất vì lí do đó. Trong khi các chất bay hơi dầu lửa này có tính bay hơi tốt và có hiệu năng hòa tan thì có thể còn có những khác biệt về các đặc tính bay hơi tốt và có hiệu năng hòa tan thì có thể còn có những khác biệt về các đặc tính tốt hay xấu về chảy đều, trải đều và chùi cọ tổng quát trong vẹc ni, các sơn dầu và các sơn

     Mineral Spirits – Dầu lửa ở các vùng dầu lửa Ohio và Pennsylvania có một chất nền là bạch lạp, trong khi dầu lửa ở các vùng dầu lửa texas thì có một chất nền dầu hắc. Các chất benzin có độ tập trung cao hơn, và bốc hơi chậm nhiều hơn, thì được làm ra từ dầu lửa Texas gọi là các chất bay hơi khoáng chất và chúng có thể được chưng cất để làm khô rất chậm cũng như dầu nhựa thông. Tuy nhiên sự hiệu chính rõ ràng việc chưng cất phân biết dầu lửa có chất nền bạch lạp, tạo ra các chât bay hơi khoáng chất tương tự như các chất Benzin này được làm ra từ dầu lửa có dầu hắc.

        Benzin – Trong khi chất bay hơi này là một chât dầu lửa, thì có một ngoại lệ cho quy luật đối với việc sử dụng hạng sơn này. Đó là một chất pha loãng bốc hơi hoàn toàn nhiều hay ít sau khi nó đã làm cho sơn lỏng ra để có thể trải đều đậm đặc lên một mặt bằng.

      Benzin là một chât nước được chưng cất, không có màu được làm ra từ dầu lửa thô. Nó có một độ đậm đặc từ 55 đến 72 độ theo trắc thủy kế Baume trong khi dầu xăng, chất nhẹ hơn được làm ra từ cùng chất nền, chứng tỏ có một độ đậm đặc từ 60 đến 62 độ Baume. Các chất dầu nặng hơn, như dầu chạy máy và dầu nhờn, được chưng cất từ cùng chất nền dầu lửa.

         Người ta đã chỉ trích trong nhiều năm các thợ sơn vì họ dùng dầu benzin, nhưng ít khi xác minh được đều đó. Đôi khi một thợ sơn biếng nhác sẽ bỏ thêm quá nhiều benzin vào sơn quét bên ngoài để chải cọ dễ dàng hơn bề mặt, những người này thường thường không bao lâu bị hố, vì sơn sau đó khô mà có nước bóng.

         Benzin có nhiều công dụng tốt trong một xưởng sơn không kể giá trị của nó trong việc lau rửa các bề mặt, các cọ và các chậu.

          Đối với việc đánh bóng tường nhẵn và ở trong tay các nhà trang trí tài giỏi thì nó giúp ích rất tốt cũng như dầu nhựa thông. Đương nhiên, nó sẽ làm cho sơn quét mau và đóng cục nếu không được pha đúng cách theo tỉ lệ với dầu. Benzin không có chỗ đứng trong các thứ sơn nhà cửa bên ngoài vì nó không có cùng khả năng như dầu nhựa thông thấm vào các lỗ chân lông của bề mặt.

          Trong khi Benzin được dùng với những số lượng lớn trong các phòng không để quạt tạo ra các ảnh hưởng xấu thì một loại Benzin tua tủa mà các thợ sơn gọi như vậy , nói chung được dùng để thay thế dầu nhựa thông , thì an toàn hơn, ít độc hại cho sức khỏe và mùi dễ chịu hơn. Đừng lẫn lộn Benzin đọc có một chữ I với benzen. Benzin là một chất dầu lửa , nhưng Benzen thì giống benzol và toluol, là những hợp chất chắc chắn  phát nguyên từ dầu nhẹ của dầu hắc.

        Benzol – Một loại dầu nhẹ được cất ra từ dầu hắc, bay hơi với một độ sôi là 82 độ c ( 180 độ F) một chất hào tan mạnh các chất keo  nhựa, dầu và vẹt ni. Đôi khi nó còn được gọi là dầu lửa hòa tan ở 160 độ. Nó được các thợ sơn dùng để thêm vào sơn để sơn các bề mặt gỗ thông lỗ chỗ hay để chải lên gỗ được trét nhựa như vậy để cắt bỏ đi chất nhựa và làm cho sơn có cơ may thấm nhập và tự nó đóng chặt vào bề mặt.

      Sovent Naphtha – Một chất cất của dầu nhẹ lấy ra từ dầu hắc. Chính yếu nó sôi ở giữa 130 độ c ( 260 độ F) và 160 độ c ( 320 độ F). Các thợ sơn và các nhà trang trí thường biết chất dầu lửa hòa tan với tên benzol 160 độ và dùng chúng với những số lượng nhỏ đôi khi để sơn bên ngoài trải lên gỗ thông lỗ chỗ hay các gỗ khác mà những lỗ chân lông của chúng được trét hoàn toàn đầy chất nhựa hay một chất có dầu. Chất dầu lửa hòa tan thì ít bay hơi ( nó bốc hơi rất chậm) hơn benzol hay toluol.

       Các đặc tính hảo hạng của dầu lửa hòa tan làm cho nó chở thành một chất hòa tan đối với các sơn có chất nhựa lịch thanh, sơn vẹc ni, keo, dầu và nhựa, đã làm cho nó được sử dụng rộng rãi trong cộng nghiệp làm sơn và vẹt ni. Đó là một chất thông dụng trong các loại dầu tẩy cọ sơn và vẹt ni và được dùng để thay thế cho dầu nhựa thông.

       Amy lacetate ( dầu chuối) : dầu này là dầu được dùng thông dụng như chất nước trong dầu và chất làm dính chắc cho các loại sơn đồng đen gọi là thuốc nước đánh đồng, cồn amyl và cồn metyl là cách chất được hòa tan được các nhà sản xuất dùng trong các sơn lắc nitri cellulose thiên nhiên và trong khi các thợ sơn và các nhà trang trí đôi khi đề cập về chúng thì họ không dùng hay dùng ít chúng như trong công việc thường ngày.

       Alcohol – Rượu cồn được các thợ sơn dùng hầu hết là cồn đã được phân chất. Đó là cồn ở chất hèm rượu được bỏ vào đó các độc dược theo các đòi hỏi của chính phủ, để làm mất chất cồn đi và làm cho nó không thích hợp cho việc tiêu thụ của con người. Các thợ sơn dùng cồn phân chất vào nhiều công dụng, pha lỏng cánh kiến, chùi rửa sạch đồ trang trí bằng gỗ sau khi lột bỏ hết một lớp bóng cũ bằng các thuốc tẩy vẹt ni nước và pha với các thuốc màu nước để có được sự thẩm thấu.

       Cồn chất gỗ không được sử dụng một cách rộng rãi nhiều. Đó là một chất hào tan mạnh vẹt ni và các lớp sơn tráng và được dùng đến một độ nào đó như là một chất tảy cọ những lớp sơn trên mặt này. Cồn chất gỗ cũng là một chất độc giết người.

          Vinegar ( giấm ) Cần phảo chú ý đến chất nước này vì nó được các nhà trang trí dùng nhiều vào công dụng. Hầu hết việc sơn giả vẫn được làm hiện nay là dùng trước màu hơn là dùng dầu. Người ta dùng những thuốc màu những thuốc được pha vào nước để sơn giả vân kiểu thuốc màu. Keo được bỏ thêm vào để làm một chât dính chắc và giấm thường được dùng để làm chất nước pha cho màu thành nước với chất này. Rượu cit ( ép ở trái bom ra) và rượu bia đã được dùng một cách rộng rãi cho công dụng này.

        Người ta cũng dùng giấm để làm thành vô dụng các bề mặt tô hồ hay xi măng có những đốm tươi quá của vôi sống trong chúng , mặc dù bột kẽm ( 10 phần kẽm đến 90 phần nước) là một nước quét tốt hơn cho công dụng này. Giấm cũng được phải quét lên một sàn nhà được tẩy trắng bằng chất acid ốc-xa-lic để làm cho nó thành vô dụng.

       Ta có thể dùng giấm để rửa sạch phần nào một bức tường sơn quá bóng hay quá mỡ màng để cho phép sơn một lớp sơn khác lên mặt khi sơn mới chảy, lún xuống và làm nhăn mặt để có thể sơn một lớp sơn mới.

       Dries – Những kim loại như chì, mangan, cobalt, chất vôi, sắt và để bỏ vào các dung dịch hợp chất hóa học và bỏ thêm vào các dầu làm khô cho các chất nước này khô mau.

        Chẳng hạn dầu hạt gai trở thành khô khi gặp dưỡng khí trong không khí. Việc cho thêm chất dầu làm khô và gia tốc mức độ hấp thụ không khí bởi dầu.

      Các nhà sản xuất dùng các chất làm khô theo đủ loại. Một chất kem làm khô đã được thông dụng ở Âu Châu và Mỹ Châu nhiều năm qua, nhưng ngày nay các chất dầu làm khô được sử dụng làm khô được sử dụng khắp nơi bao lâu mà người thợ sơn và nhà trang trí còn chú ý tới. Các thợ sơn mua các chất làm khô thường thường được làm sắn để dùng.

      Trong việc sản xuất các chất làm khô người ta dùng các kim loại chì, mangan, cobalt và một vài thuốc màu làm khô nữa chủ yếu là trì đỏ, acetate và sulfat chì. Trong thương mại người ta liệt kê các chất làm màu khô và sơn bóng. Tuy nhiên, tên ghi trên lon hay thùng có thể không cho biết đúng là dầu làm khô được nhận thấy trong thùng là loại nào vì những tên này được dùng một cách không phân biệt lắm.

      Dầu bóng làm sơn khô mau là một chất nước hầu hết được làm ra thông thường từ các dung dịch mối chì và mangan, dầu hạt gai trung hòa, nhựa hay keo, và dầu nhựa thông hay hay các chất làm bay hơi có chất khoáng.  Nó sẽ phải làm khô lên một lớp tráng cứng dính bám chặt vào bề mặt khi được trải một mình lên một miếng kính để thử nghiệm. Một vài chất dầu để làm khô sơn này được làm ra có màu rất lợi đối với các sơn trắng, nhưng hầu hết những sơn này có màu nâu đậm.

           Các dầu làm khô sơn khi được chế tạo đúng cách không có cách chất keo hay nhựa và không làm khô lên một lớp sơn tráng cứng. Theo nguyên tắc, các dầu làm khô sơn được làm ra từ cả hai chất muối chì và mangan như là một chất ooleat được coi là tốt hơn các dầu làm khô sơn chất nhựa và các sơn bóng. Một chất dầu làm khô mangan sẽ trải rộng rong khi làm khô và chống lại mốc meo tốt hơn các chất dầu làm khô sơn được làm ra từ các muối chì, trong khi chúng co rút lại lúc làm khô, sẽ chịu được nhiệt độ tốt hơn. Vì vậy, lề lối sản xuất thông thường là dùng cả hai chất muối chì và Mangan chì để đạt được các ưu điểm của cả hai thứ.

         Một vài loại dầu và các thuốc màu khô một cách tự nhiên đến một độ lớn hơn hoạc nhỏ hơn trong thời gian riêng của chúng. Để làm nhanh việc khô sơn này để làm các chất nước làm khô một nửa khô cứng, thì các dầu làm khô sơn là cần thiết. Và nói chung người ta cần đến những dầu làm khô sơn để làm cho việc dùng sơn, vẹt ni và các lớp sơn phủ trang trí và bảo vệ khô trong một thời gian vừa phải và với một bề mặt cứng không dính hay chưa khô. Nếu không dùng chất dầu làm khô sơn khi trời tiết nóng, ẩm thấp hay lạnh ướt át, thì sơn có thể khô rất chậm đến nỗi bụi, ruồi hay hàng đàn muỗi có thể dính cục lên sơn và làm xấu nó đi.

      Để cho tiện lợi, điều cần thiết là sơn vẹt ni phải khô trong một thời gian vừa phải để cho các công nhân tiến hành việc sơn của họ từ ngày này sang ngày khác với một lớp sơn này sau lớp sơn kia, và việc làm khô khá nhanh cũng là cần thiết, để công việc trang trí được thực thi trong các tòa nhà, trong đó người ta phải tiếp tục ở và làm việc, sẽ không làm dơ quần áo và người.

      Như vậy đối với các công việc thực tiễn thì các chất dầu làm khô sơn là cần thiết phải có trong sơn, vẹt ni và các chất liệu trang trí và bảo vệ khác, nhưng tính bền chắc hay sự chịu đựng của lớp sơn phủ bị kém đi do việc sử dụng các chất dầu làm khô sơn. Vì vậy việc dùng một số lượng nhỏ nhoi chất dầu làm khô sơn, mà chất này sẽ giúp ích cho công dụng luôn luôn là một chỉ dẫn đúng cách khi một lớp sơn phủ được trông đợi là phải bền chắc.

     Theo nguyên tắc chung có thể nói rằng các lớp sơn phủ làm khô nhanh nhất thì ít bền chắc, các lớp sơn phủ làm khô chậm hơn thì bền chắc nhất. Điều này được hiểu một cách mau chóng khi bạn biết rằng sự tàn phá sau cùng của một lớp sơn tráng là nguyên nhân của sự rỉ sét. Một chất giống các dầu làm khô sơn, mà chất này gia tốc việc làm khô sơn. Do chính sự thật này, làm cho thời gian chịu đựng của sơn đó ngắn hơn.

      Nguyên lý này là một sự quan trọng chính yếu, như một kim chỉ nam trong việc pha các sơn dùng bên ngoài được dùng cũng như là một lớp sơn phủ bảo vệ lên bất cứ bề mặt nào. Việc dùng quá nhiều số lượng chất dầu làm khô sơn chỉ làm cháy rụi thời gian tồn tại của dầu và phá hủy nhanh các lợi ích của lớp sơn tráng. Vì lý do này mà các thợ sơn giỏi có hiểu biết đầy đủ dùng một hạng dầu hạt gai nấu chín cao cấp và không cho phép các thợ sơn công nhật của họ dùng dùng các dầu bóng làm khô sơn, một sự sử dụng không khéo một số lượng quá nhiều chất dầu bóng làm khô sơn cùng với dầu hạt gai thô vì vậy cần được tránh. Việc dùng dầu khô làm sơn, mà dầu này không mạnh lắm, chế ngự được sự rủi ro này đến một độ nào đó, nhưng mặc dù vậy, người thợ sơn bất cẩn vẫn chỉ cho rằng phải cần đến một số lượng lớn hơn, và cứ tiếp tục lạm dụng như vậy.

      Mỗi ounce 28,4 phân khối các chất dầu làm khô sơn được dùng phải được cân nhắc nhưng theo thói quen thật sự thì hiếm có người cân đo các số lượng của bất cứ chất liệu nào trong việc làm sơn.

      Việc dùng các chất dầu làm khô sơn trong các sơn dùng trang trí bên trong nhà hoàn toàn là một vấn đề khác. Nói một cách tương đối thì tính bền chắc không phải là một vấn đề quan trọng. Sơn sẽ hư mòn đi vì cọ xát và cần được sơn lại vì nó đã trở thành dơ bẩn hay cần được thay màu, và như vậy thời gian chịu đựng của chất keo nước cần phải được lưu tâm đến đôi chút.

      Một sự khôn ngoan thông thường để noi theo trong việc mua các dầu làm sơn mau khô và trong việc sử dụng chúng là phải trọn một nhãn hiệu quảng cáo của một hãng nổi tiếng cẩn thận ghi nhận số lượng mà bạn dùng trong một galon sơn và thời gian cần có để nó khô trong thời tiết nóng ẩm và thời tiết ẩm ướt lạnh, rồi dùng nó càng ít càng tốt, xem xét đến kết quả mong muốn. Ta nên nghiên cứu các chỉ dẫn và sách nghiên cứu của nhà sản xuất. Và một khi bạn đã hiểu biết các sử dụng tốt nhất của một chất dầu làm sơn mau khô hạng tốt, thì đừng thay đổi các nhãn hiệu, hay sẽ cần rút kinh nghiệm lần nữa từ lúc khởi đầu để biết phản ứng của nhãn hiệu mới.

       Người thợ sơn có thể làm những cuộc thử nghiệm để ấn định tính bền vững của nhiều nhãn hiệu khác nhau của những dầu làm sơn mau khô, tốc độ thời gian mà chúng làm cho sơn mau khô, và tính bền chắc cao nhất của một loại sơn chứa các số lượng khác nhau của những dầu làm khô mau sơn nếu người này muốn bắt tay giải quyết khó khăn đó.

    Để thử nghiệm tính bền chắc và tốc độ khô mau, ta hãy dùng các miếng kính chừng một bì vuông 0,3048m2, mỗi miếng cho mỗi nhãn hiệu dầu làm khô mau sơn được thử nghiệm. Ta hayc cọ chải một lớp dầu hạt gai sống lên một phần ba miếng kính, cọ chải một lớp dầu cùng loại đã cho thêm chừng 3%  dầu làm khô sơn lên một phần ba miếng kính tiếp và lên một phần ba miếng kính sau cùng ta chải cọ sơn pha với cùng thứ dầu và dầu làm khô sơn đã dùng sơn lên giải thứ hai. Hãy ghi nhận thời gian khi cuộc thử nghiệm được hoàn tất và rồi ghi số giờ cần có cho từng bộ để khô hẳn và khô cứng.