Soạn bài: Bài 22 – Cách làm bài văn lập luận chứng minh

I. Các bước làm bài văn lập luận chứng minh

Xem kĩ phần hướng dẫn trong SGK ( các trang 48, 49, 50 – Ngữ văn 7 tập hai ).

Ghi nhớ :

– Muốn làm bài văn lập luận chứng minh thì phải triển khai bốn bước : tìm hiểu và khám phá đề và tìm ý, lập dàn bài, viết bài, đọc lại và thay thế sửa chữa.

– Dàn bài :

Mở bài : Nêu vấn đề cần chứng minh.

Thân bài : Nêu lí lẽ và dẫn chứng để chứng tỏ vấn đề là đúng.

Kết bài : Nêu ý nghĩa của vấn đề đã được chứng minh. Chú ý lời văn phần Kết bài nên hô ứng với lời văn phần Mở bài.

– Giữa các phần và các đoạn văn cần có phương tiện đi lại link.

II. Luyện tập

Hai đề văn đã cho về cơ bản, giống với đề chứng minh tính đúng đắn của câu “ Có chí thì nên ”. Cái khác là câu “ Có chí thì nên ” dùng lí lẽ để khẳng định chắc chắn yếu tố còn hai đề sau người nói dùng hình ảnh văn học để chứng minh và khẳng định yếu tố.

+ Giải quyết đề 1 : Hãy chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ : “ Có công mài sắt, có ngày nên kim ”.

1. Tìm hiểu đề và tìm ý

a ) Xác định nhu yếu chung của đề

Cần chứng minh tư tưởng mà câu tục ngữ “ Có công mài sắt, có ngày nên kim ” biểu lộ là đúng đắn.

b ) Từ đó cho biết câu tục ngữ biểu lộ điều gì ?

Câu tục ngữ đã dùng hai hình ảnh “ mài sắt ” và “ nên kim ” để chứng minh và khẳng định : tính kiên trì, nhẫn nại, sự bền lòng, quyết chí là các yếu tố cực kỳ quan trọng giúp cho con người hoàn toàn có thể thành công xuất sắc trong đời sống.

c ) Muốn chứng minh thì có hai cách lập luận : một là nêu lí lẽ rồi nêu các dẫn chứng xác nhận để minh họa ; hai là nêu các dẫn chứng xác nhận trước rồi từ đó rút ra lí lẽ để chứng minh và khẳng định yếu tố.

2. Lập dàn bài :

a ) Mở bài : Giới thiệu câu tục ngữ và nói rõ tư tưởng của câu tục ngữ này.

b ) Thân bài :

– Nêu 1 số ít dẫn chứng đơn cử.

– Dùng lí lẽ để nghiên cứu và phân tích, đúc rút yếu tố.

c ) Kết bài : Rút ra Kết luận khẳng định chắc chắn sự đúng đắn của câu tục ngữ và nêu ra bài học kinh nghiệm trong đời sống.

3. Viết bài tìm hiểu thêm

a ) Mở bài

Người Nước Ta ta, phần đông ai cũng biết câu tục ngữ rất quen thuộc “ Có công mài sắt, có ngày nên kim ”. Câu này, cùng với một số ít câu khác có ý nghĩa tựa như như “ Có chí thì nên ”, “ Kiến tha lâu cũng đầy tổ ”, “ Năng nhặt chặt bị ”… đã chứng minh và khẳng định điều này : sự kiên trì, nhẫn nại, bền lòng, quyết chí chắc như đinh sẽ giúp cho con người thành công xuất sắc trong đời sống.

b ) Thân bài

Thật vậy, tất cả chúng ta hãy nhìn lại 1 số ít nhân vật tiêu biểu vượt trội để thấy cuộc sống họ đã biểu lộ thâm thúy chân lí : “ Có công mài sắt, có ngày nên kim ”.

Mạc Đĩnh Chi, con nhà nghèo, ban ngày còn phải làm ăn kiếm sống chỉ tối đến mới có thời hạn học tập. Nhưng tiền mua dầu thắp đèn không có, cậu bé họ Mạc phải bắt đom đóm bỏ vào vỏ trứng rồi soi lên trang sách mà đọc chữ. Với ngọn đèn đom đóm ấy, cậu vẫn miệt mài học tập và tại khoa thi năm 1304 cậu đã thi đỗ Trạng nguyên rồi trở thành một vị quan có kĩ năng lớn trong triều nhà Trần.

Vào thời nhà Nguyễn, Nguyễn Văn Siêu nổi tiếng là học giỏi, văn hay nhưng đến khi đi thi, do viết chữ quá xấu, Thần Siêu bị đánh tụt xuống hàng thứ hai trong bảng cử nhân. Khi đi thi tiến sỹ, cũng do chữ xấu ông chỉ được xếp trúng tuyển trong bảng phụ. Ông thấy rõ mối đe dọa của việc viết chữ xấu nên đã về nhà ngày đêm khổ công tập viết. Cuối cùng chữ của ông cũng đẹp nổi tiếng như lời văn hay. Ngày nay, bút tích ghi lại nét chữ đẹp của ông còn lưu lại ở đền Ngọc Sơn Hà Nội, được nhiều người chiêm ngưỡng và thưởng thức và bái phục.

Gần đây hơn, ta đều biết Nguyễn Ngọc Ký bị liệt cả hai tay, phải tập viết bằng chân mà vẫn tốt nghiệp ĐH.

Nhìn ra quốc tế ta thấy các nhà khoa học nổi danh như Niu-tơn, Lu-i-Pat-tơ đều là những tấm gương kiên trì về học tập và nghiên cứu và điều tra. Niu – tơn, sinh trong một mái ấm gia đình ở nông thôn ở nước Anh, mãi năm 12 tuổi mới được ra thành phô học và hiệu quả học tập năm đầu chỉ đạt mức trung bình. Đến cuối năm thứ hai cậu bị một anh bạn học giỏi nhất lớp bắt. nạt. Cậu tức quá quyết tâm học giỏi hơn anh ta để “ trả thù ”. Sau đó cậu mê hồn thao tác, miệt mài đọc sách và đã trở nên giỏi nhất lớp. Năm 16 tuổi, Niu-tơn lại phải nghỉ học về quê sống với mẹ. Bà mẹ muốn hướng cậu vào việc làm làm ăn nhưng cậu chẳng thiết tha gì mà chỉ chú ý tìm sách đọc. Năm sau, nhờ sự góp ý của ông chú, bà mẹ cậu lại cho cậu vào ĐH. ơ đây Niu-tơn đã bỏ hết thời hạn vào việc học tập, nghiên cứu và điều tra và ở đầu cuối ông đã trở thành một nhà bác học vĩ đại của quốc tế, về Lu-i-Pat-tơ, khi đi học đại trà phổ thông, ông cũng chỉ là một học viên trung bình, xếp hạng môn hóa, ông đứng thứ 15 trong số 22 học viên của lớp. Nhưng sau này nhờ kiên trì tự học, tìm tòi, thí nghiệm và nghiên cứu và điều tra ông cũng đã trở thành một nhà bác học lớn của quả đât, có công ý tưởng ra thuốc chữa bệnh bị chó dại cắn cứu sông hàng triệu người trên toàn cầu.

Qua một vài tấm gương tiêu biểu vượt trội trên đây, ta hoàn toàn có thể rút ra Tóm lại : chỉ có kiên trì, nhẫn nại, bền lòng, quyết chí, con người mới hoàn toàn có thể làm ra sự nghiệp, giống như người bền chắc mài mãi một miếng sắt để làm ra một cây kim. Nếu thiếu sự kiên trì, kiên trì thì mỗi người làm thế nào hoàn toàn có thể vượt qua trăm ngàn trở ngại luôn chắn ngang con đường đi tới của mình ? Sự nản chí, thiếu nhẫn nại, không vững lòng hướng dẫn tới đầu hàng và thất bại.

c ) Kết bài :

Tóm lại, điều mà câu tục ngữ “ Có công mài sắt, có ngày nên kim ” muôn nhắn nhủ mọi người là quá đúng đắn và xác nhận. Từ rất nhiều kinh nghiệm tay nghề sống mà nhân dân ta đã đúc rút nên câu tục ngữ trên. Mỗi tất cả chúng ta hoàn toàn có thể ngẫm nghĩ về câu tục ngữ này để xem đó là một bài học kinh nghiệm rất quý giá giúp cho ta trau dồi ý chí nhằm mục đích vươn lên.