Về Trà Vinh trải nghiệm làm cốm dẹp cùng người Khmer

Hàng năm, cứ đến độ tháng 10 âm lịch là người dân Trà Vinh lại nôn nao chờ đón mùa cốm dẹp. Vào mùa liên hoan Oóc-om-boc của người Khmer, cốm dẹp rất đắt hàng, trở thành một món ngon không hề thiếu trong mùa tiệc tùng của người dân nơi đây.

Ông Thạch Sang, một người Khmer có kinh nghiệm tay nghề làm cốm dẹp nhiều năm, trực tiếp tái hiện lại cảnh giã cốm dẹp cho hành khách khi đến Bảo tàng văn hoá dân tộc bản địa Khmer cho biết, cốm dẹp là một món ăn truyền thống lịch sử của người Khmer.

Ông Thanh Sang, người đang đứng rang nếp trong nồi đất nói chuyện với du khách về cách làm cốm dẹp. ẢNH: THANH TUYỀN.

Ông Sang cho hay, nếp là nguyên vật liệu chính để làm cốm dẹp. Chính thế cho nên mà vào tháng 10 âm lịch, khi mùa nếp chín tới thời gian ngon nhất thì người Khmer mới làm cốm dẹp để giữ được mùi vị ngon nhất của nếp. Cốm mới quết rất giòn và dẻo, ăn ngay cũng đã cảm nhận được mùi vị đặc trưng, khoái nhất là mùi cám vẫn còn vương lại nơi đầu mũi.

Khi mùa nếp chín tới thời điểm ngon nhất thì người Khmer mới làm cốm dẹp để giữ được hương vị ngon nhất của nếp. ẢNH: LÊ THOA.

Ông Sang cũng sẵn sàng chuẩn bị hướng dẫn cho hành khách các quy trình làm cốm dẹp. Theo đó, tiên phong phải rang nếp trong nồi đất. Đảo nếp cho đều, khi hột nếp vừa giòn là chuyển vào cối đã giã. Hai người giã cốm đứng đối lập nhau, mỗi người một tay cầm chày một tay cầm cây gạt, vừa giã vừa gạt cho hột nếp dính chày rớt xuống cối để giã tiếp. Giã xong, cho cốm ra nia, sảy hết trấu rồi đem sàng để có được loại cốm ngon nhất. Sau đó trộn cốm với dừa nạo kèm đường cát trắng, trộn đều, để vậy trong vài giờ đồng hờ rồi dùng lá chuối gói lại thành từng nắm chiêm ngưỡng và thưởng thức. Vị cốm sẽ rất thơm, béo mà mềm.

Ông Sang cho biết, cái nồi để rang nếp đã được gia đình ông truyền qua nhiều thế hệ nên rất quý. ẢNH: THANH TUYỀN.

Sau khi rang nếp thì mở màn giã. Cách giã là hai người đứng đối lập, thay phiên nhau giãcho hột nếp dính chày rớt xuống cối để giã tiếp. Trong ảnh, hành khách đang thưởng thức quy trình giã nếp. ẢNH : LÊ THOA.

Giã xong, cho cốm ra nia, sảy hết trấu rồi đem sàng để có được loại cốm ngon nhất. ẢNH: LÊ THOA.

Cốm được bày ra trên lớp lá chuối, để như vậy trong vài tiếng đồng hồ rồi gói lại bằng lá chuối, sau đó thưởng thức. ẢNH: THANH TUYỀN.

Những năm gần đây, tận dụng những giá trị văn hoá mang đậm truyền thống địa phương của người Khmer, tỉnh Trà Vinh đã triển khai dự án Bất Động Sản Làng văn hoá du lịch Khmer, nằm cách TT thành phố khoảng chừng 3 km. Bước chân vào làng, hành khách sẽ được hòa mình vào nét đẹp độc lạ của nền văn hóa truyền thống Khmer truyền kiếp, lan tỏa bằng hình thức du lịch hội đồng.

Dự án này đã tạo công ăn việc làm cho nhiều người dân. Từ đó tạo nên nguồn thu nhập không thay đổi, cao hơn nhiều so với làm ruộng. Nhiều sinh viên người Khmer khi ra trường đã tìm được việc làm yêu quý, làm hướng dẫn viên du lịch ở làng văn hoá, trong kho lưu trữ bảo tàng người Khmer, gắn bó với nét đẹp độc lạ của dân tộc bản địa và quê nhà mình. hoàn toàn có thể gắn bó vĩnh viễn trên chính mảnh đất quê nhà.

Chính hương vị “hương đồng gió nội” từ nếp, nước dừa đã thôi thúc những người con dù xa quê cũng cố gắng quay về vào tháng 10 âm lịch để cùng thưởng thức. ẢNH: LÊ THOA.

Hiện mỗi tháng, làng văn hóa truyền thống du lịch Khmer đón hàng chục đoàn khách từ khắp nơi trong và ngoài nước tới thăm với nhiều hoạt động giải trí đa dạng chủng loại, phong phú từ làm cốm dẹp, nhảy múa, thăm quan làng bích họa, ngắm cảnh và tìm hiểu và khám phá văn hóa truyền thống tín ngưỡng, chùa chiền …