Tăng sinh lành tính tuyến tiền liệt hay phì đại tuyến tiền liệt là bệnh lý thông dụng ở phái mạnh lớn tuổi. Hiện nay, với sự tăng trưởng của những phương tiện chẩn đoán, người có bệnh được phát hiện nhiều hơn. Trên thế giới có khoảng chừng 60% phái mạnh ở tuổi 60 bị tăng sinh lành tuyến tiền liệt, tần suất bệnh tăng dần theo tuổi nên số người mắc bệnh ngày càng cao. Bệnh gây ra những triệu chứng rối loạn đi tiểu làm ảnh hưởng tác động đến chất lượng sống.
Phì đại tuyến tiền liệt là gì?
Phì đại tuyến tiền liệt là sự tăng sinh lành tính một thực thể mô bệnh lý đặc hiệu gồm sự tăng sinh của mô nền và tế bào niêm mạc tuyến, hiệu suất cao là tuyến tiền liệt to ra trọn vẹn hoàn toàn hoàn toàn hoàn toàn hoàn toàn hoàn toàn hoàn toàn hoàn toàn hoàn toàn hoàn toàn hoàn toàn hoàn toàn hoàn toàn hoàn toàn hoàn toàn hoàn toàn hoàn toàn có thể gây bế tắc đường tiết niệu dưới, khi đó gọi là bướu gây bế tắc. (1)
Bệnh gây ra những triệu chứng rối loạn đi tiểu làm ảnh hưởng xấu đến chất lượng sống, tuy không rình rập đe dọa tính mạng con người người bệnh, nhưng rối loạn đi tiểu sẽ diễn tiến nặng dần và phải can thiệp bằng ngoại khoa.
Nguyên nhân phì đại tuyến tiền liệt
Để việc điều trị phì đại tuyến tiền liệt mang đến hiệu suất cao cao, những chuyên viên Tiết niệu, Hệ thống BVĐK Tâm Anh khuyên bạn nên biết nguyên do gây bệnh sau đây:
Nguyên nhân của thực trạng phì đại tiền liệt tuyến hiện vẫn có nhiều điều chưa được làm rõ. Tuy nhiên, nhiều điều tra và nghiên cứu khẳng định rằng có liên quan đến những yếu tố lão hóa và không bình thường tinh hoàn.
-
Lão hóa: Trong suốt cuộc đời, một người đàn ông sản xuất cả hormone nam testosterone và một lượng nhỏ hormone nữ estrogen. Khi họ già đi, nồng độ testosterone trong máu giảm xuống, khiến cho tỷ suất estrogen cao hơn. Các nghiên cứu cho rằng, bệnh
có rủi ro tiềm ẩn trầm trọng hơn khi tỷ suất hormone estrogen cao hơn testosterone.
-
Một giả thuyết khác bắt nguồn từ dihydrotestosterone (DHT), hormone sinh dục nam tự nhiên của khung hình có vai trò giúp tăng trưởng những đặc tính của nam giới. Khi phái mạnh lớn tuổi, nồng độ testosterone trong máu bắt đầu giảm, nhưng lượng hormone dihydrotestosterone vẫn tích tụ trong tuyến tiền liệt. Điều này có thể thôi thúc những tế bào của tuyến này liên tục phát triển. Nhiều nghiên cứu đã khẳng định, những người đàn ông không có năng lực sản xuất dihydrotestosterone sẽ không bị
phì đại tuyến tiền liệt
. ( 2
-
Tinh hoàn: Các yếu tố tiền căn gia đình có yếu tố về tuyến tiền liệt hoặc bất thường về tinh hoàn đều có thể làm tăng rủi ro tiềm ẩn phì đại. Do đó, những người đàn ông đã cắt bỏ tinh hoàn khi còn bé sẽ không tăng trưởng thực trạng
phì đại tiền liệt tuyến
.
Triệu chứng phì đại tuyến tiền liệt
Tùy theo mức độ nghiêm trọng của thực trạng tuyến tiền liệt bị phì đại mà người bệnh sẽ có những biểu lộ khác nhau. Nhưng nhìn chung thì những triệu chứng có xu hướng nặng dần theo thời gian. Trong đó, Hội chứng kích thích và Hội chứng bế tắc thường gặp như: (3)
-
Tiểu nhiều lần trong đêm
-
Tiểu gấp
-
Tiểu phải rặn
-
Cảm giác mót tiểu
-
Tia nước tiểu yếu hoặc ngắt quãng
-
Tiểu không kiểm soát
-
Đôi khi bí tiểu
Ngoài ra, 1 số ít triệu chứng ít thông dụng hơn bao gồm:
-
Nhiễm trùng đường tiết niệu
-
Có máu trong nước tiểu
Kích thước tuyến tiền liệt không phải là yếu tố quyết định hành động thực trạng tiểu khó, mà nhờ vào vào nhân cứng của tuyến.
Bên cạnh đó, những triệu chứng đường tiết niệu còn đến từ nhiều nguyên do khác như: viêm tuyến tiền liệt, hẹp niệu đạo, sẹo cổ bàng quang do phẫu thuật trước đó, sỏi bàng quang, sỏi thận…
Ngoài ra, một số ít yếu tố rủi ro tiềm ẩn khác khiến cho tỷ lệ mắc bệnh cao hơn bao gồm:
-
Tuổi tác: Khoảng 1/3 phái mạnh có triệu chứng từ trung bình đến nặng ở độ tuổi 60 và 1/2 trường hợp trong số đó sẽ bị tăng sinh
tuyến tiền liệt
ở độ tuổi 80. Tình trạng tăng sinh của tuyến tiền liệt hiếm khi Open ở phái mạnh dưới 40 tuổi.
-
Di truyền: Nếu người đàn ông có một người thân cùng huyết thống như cha hoặc anh trai mắc những yếu tố về tuyến tiền liệt thì rủi ro tiềm ẩn có bệnh cũng sẽ cao hơn người khác.
Chẩn đoán phì đại tuyến tiền liệt
Để xác lập thực trạng phì đại tuyến tiền liệt, bác sĩ bắt đầu bằng cách thăm khám và hỏi tiền sử bệnh. Trong đó, dùng ngón tay thăm khám qua đường hậu môn để ước tính kích cỡ và độ chắc của tuyến tiền liệt. (4)
Một số giải pháp khác cũng được chỉ định để hỗ trợ chẩn đoán bệnh như sau:
-
Siêu âm: là giải pháp thông dụng và dễ thực hiện. Siêu âm sẽ cho thấy hình thể, size và trọng lượng của tuyến tiền liệt, đồng thời đo được lượng nước tiểu tồn lưu trong bàng quang sau khi người bệnh đã đi tiểu.
-
Nội soi bàng quang: Một ống soi nhỏ được đưa vào niệu đạo của người bệnh để kiểm tra thực trạng niệu đạo và bàng quang.
-
Phân tích nước tiểu: giúp tìm ra máu và vi trùng tồn tại trong nước tiểu.
-
Kiểm tra niệu động học: giải pháp này nhìn nhận được sức co bóp của bàng quang và vận tốc của dòng nước tiểu.
-
Kháng nguyên đặc hiệu PSA (
Prostate
Specific Antigen
): xét nghiệm này giúp xác định thực trạng ung thư tuyến tiền liệt.
Ngoài ra, bác sĩ cũng có thể hỏi về những loại thuốc bạn đang dùng xem có thể ảnh hưởng đến hệ tiết niệu không. Cụ thể như là thuốc chống trầm cảm, thuốc lợi tiểu, thuốc kháng histamine, thuốc an thần, thuốc tăng huyết áp..…
Các giải pháp điều trị phì đại tuyến tiền liệt
Không phải tổng thể và toàn diện trường hợp tăng sinh lành tính tuyến tiền liệt đều cần phải can thiệp. Trong một số trường hợp nhẹ, người bệnh không cần điều trị nội khoa hay phẫu thuật. Bác sĩ sẽ dựa trên chỉ số tình trạng bế tắc (International prostate symptom score-IPSS) và thang điểm chất lượng đời sống để điều trị phù hợp.
Một số phương pháp điều trị phì đại tuyến tiền liệt có thể được đề xuất như sau:
1. Phương pháp tự nhiên
Điều trị theo phương pháp tự nhiên nghĩa là không sử dụng thuốc hay can thiệp phẫu thuật, mà triển khai biến hóa lối sống, tập luyện, nghỉ ngơi để giúp giảm những triệu chứng của bệnh, bao gồm:
-
Đi tiểu ngay khi bạn cảm thấy buồn tiểu
-
Đi tiểu định kỳ, ngay cả khi không buồn tiểu
-
Tránh dùng những loại thuốc trị bệnh đường hô hấp không kê đơn hoặc thuốc kháng histamin vì nó có thể gây ức chế bàng quang, khiến bạn khó đi tiểu sạch
-
Tránh rượu và những thức uống chứa caffeine, đặc biệt là sau bữa tối
-
Điều chỉnh tâm trạng, giảm căng thẳng, bởi stress có thể làm tăng số lần đi tiểu
-
Tập thể dục tiếp tục giúp làm giảm mức độ trầm trọng của bệnh
-
Học và thực hành thực tiễn những bài tập Kegel để tăng cường sức khỏe thể chất thể chất của cơ vùng chậu
-
Giữ ấm cơ thể, vì lạnh có thể làm cho những triệu chứng trở nên nặng nề hơn
2. Điều trị bằng thuốc
Trong trường hợp những giải pháp tự nhiên không hiệu quả, bác sĩ sẽ chỉ định người bệnh dùng thuốc điều trị phì đại tuyến tiền liệt gồm: (5)
-
Thuốc chặn alpha-1: Đây là nhóm thuốc làm giãn cơ bàng quang và tuyến tiền liệt để giúp nước tiểu chảy dễ dàng hơn như: Doxazosin, Prazosin, Alfuzosin, Terazosin… Hiệu quả của những loại thuốc này có thể nhận biết trong vài ngày hoặc vài tuần. Tác dụng phụ không mong ước là có thể khiến người bệnh bị hạ huyết áp, dễ bị mệt mỏi, suy nhược khung hình và choáng váng.
-
Thuốc giảm hormone (
Thuốc ức chế 5 alpha-reductase
): Các loại thuốc làm giảm nồng độ hormone dihydrotestosterone do tuyến tiền liệt sản xuất như Dutasteride và Finasteride thường được kê đơn trong trường hợp này. Thuốc có thể làm cho tuyến tiền liệt nhỏ đi (nhất là với trường hợp tuyến tiền liệt
> 30 mL
) và cải thiện lưu lượng nước tiểu. Tuy nhiên, thuốc cũng có thể dẫn đến những tính năng phụ không mong muốn như rối loạn cương dương và suy giảm ham muốn tình dục. Vì thế, những bác sĩ thường kết hợp những loại thuốc này với thuốc chặn alpha-1 để cho hiệu suất cao điều trị cao hơn, giảm công dụng phụ.
-
Thuốc kháng Muscarinic: Các loại thuốc kháng Muscarinic như Oxybutynin ER, Solifenacin có tính năng giãn cơ trơn, điều trị chứng bàng quang tăng hoạt gây tiểu gấp, tiểu không tự chủ. Một số tác dụng phụ của thuốc là khô miệng, táo bón…
-
Thuốc kháng sinh: Nếu tuyến tiền liệt bị viêm mãn tính do nguyên nhân vi khuẩn, điều trị bằng thuốc kháng sinh có thể cải thiện những triệu chứng của bệnh. Tuy nhiên, trong trường hợp tuyến tiền liệt không bị viêm do vi trùng thì những loại thuốc này không mang lại hiệu quả.
-
Thảo dược: Các loại thảo dược như thục địa hoàng, hoài sơn, phục linh, đan bì, trạch tả, xa tiền tử… được cho là có năng lực điều trị
phì đại tuyến tiền liệt
và thực tế có vận dụng tại nhiều nước. Tuy nhiên, cơ chế tác dụng hiện chưa rõ.
3. Các phương pháp phẫu thuật
Nếu việc điều trị bằng thuốc không hiệu quả, một số thủ pháp không xâm lấn hoặc xâm lấn tối thiểu được thực thi để giải quyết những triệu chứng của phì đại tuyến tiền liệt.(5)
Can thiệp ngoại trú
Các thủ pháp này thường là cắt đốt bằng kim xuyên thấu (TUNA), liệu pháp vi sóng (TUMT), liệu pháp xông hơi nước (Rezūm), nhiệt trị liệu bằng nước (WIT), siêu âm hội tụ cường độ cao (HIFU), cấy ghép Urolift…
Cả hai phương pháp Urolift và Rezūm đều đã được chứng tỏ là mang đến hiệu suất cao tích cực, ít xâm lấn, tiết kiệm ngân sách và giúp duy trì tính năng tình dục tốt hơn.
Can thiệp nội trú
Một số thủ pháp can thiệp sâu hơn có thể được khuyến nghị, nếu người bệnh có một trong những vấn đề như: suy thận, sỏi bàng quang, nhiễm trùng đường tiết niệu tái phát, tiểu không tự chủ, hoàn toàn không có năng lực tống đẩy nước tiểu ra khỏi bàng quang, tiểu máu tái phát…
Các phương pháp can thiệp bao gồm:
- Phẫu thuật nội soi tuyến tiền liệt (TURP): Phương pháp này được sử dụng thông dụng nhất đối với phì đại tuyến tiền liệt vì mang đến hiệu suất cao cao. Qua niệu đạo, bác sĩ triển khai đưa dao cắt nội soi vào tuyến tiền liệt và cắt nhỏ chúng ra. Các mảnh nhỏ sẽ được hút ra ngoài và qua ống nội soi.
(TURP): Phương pháp này được sử dụng phổ biến nhất đối với phì đại tuyến tiền liệt vì mang đến hiệu quả cao. Qua niệu đạo, bác sĩ thực hiện đưa dao cắt nội soi vào tuyến tiền liệt và cắt nhỏ chúng ra. Các mảnh nhỏ sẽ được hút ra ngoài và qua ống nội soi.
-
Cắt tuyến tiền liệt đơn giản: Bác sĩ rạch một đường ở bụng hoặc đáy chậu, khu vực phía sau bìu. Khối cơ bên trong của tuyến tiền liệt sẽ được cắt bỏ, chỉ để lại phần bên ngoài. Thủ thuật này khiến người bệnh nằm viện khá lâu, lên đến 10 ngày.
-
Rạch tuyến tiền liệt qua đường niệu đạo (TUIP): Bác sĩ sẽ tạo một vết rạch nhỏ trên tuyến tiền liệt và cổ bàng quang. Vết rạch này giúp khơi thông dòng nước tiểu từ bàng quang. Với trường hợp này, đôi khi người bệnh không cần phải nằm viện lại.
Các biến chứng nguy hại của bệnh
Các triệu chứng của phì đại tuyến tiền liệt rất dễ gây nhầm lẫn hoặc không rõ rệt nên dễ bị bỏ qua. Tuy nhiên, việc điều trị sớm khi nào cũng hiệu quả hơn và giúp bạn tránh được những biến chứng nguy hại có thể xảy ra sau đây:
-
Bí tiểu đột ngột: Lúc này, bạn có thể cần được đặt một ống thông vào bàng quang để thoát nước tiểu. Một số phái mạnh mắc bệnh cần phẫu thuật để giảm bí tiểu.
-
Nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI): Nước tiểu ứ đọng có thể làm tăng rủi ro tiềm ẩn nhiễm trùng đường tiết niệu. Nếu tình trạng này diễn ra thường xuyên, bạn có thể cần phẫu thuật để cắt bỏ một phần tuyến tiền liệt.
-
Sỏi bàng quang: Sỏi có thể gây nhiễm trùng, kích ứng bàng quang, tiểu ra máu và cản trở dòng chảy của nước tiểu.
-
Tổn thương bàng quang. Bàng quang tồn đọng có thể bị căng và lâu dần trở nên suy yếu. Kết quả là cơ của bàng quang không co bóp tốt, khiến cho người bệnh tiểu không sạch.
-
Hỏng thận: Áp lực do nước tiểu ứ đọng trong bàng quang có thể trực tiếp làm hỏng thận hoặc vi trùng có thể theo niệu đạo tấn công gây hỏng thận.
-
Ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể: Bí tiểu cấp tính và tổn thương thận có thể đe dọa nghiêm trọng sức khỏe của người bệnh.
Cách giải pháp phòng ngừa
Để giữ gìn sức khỏe tuyến tiền liệt, ngăn ngừa nguy cơ bị phì đại, những chuyên viên Tiết niệu, Hệ thống BVĐK Tâm Anh khuyên bạn nên:
-
Quản lý stress để duy trì trạng thái cân bằng, giảm mối đe dọa tiêu cực lên cơ thể
-
Bỏ hút thuốc: Tránh xa thuốc lá giúp sức khỏe nam giới tốt hơn, gồm có tuyến tiền liệt
-
Tránh uống nhiều nước vào buổi tối để giảm đi tiểu đêm
-
Cố gắng tiểu sạch ở mỗi lần đi tiểu
-
Tập những bài tập tăng cường sức khỏe sàn chậu, bàng quang
-
Trao đổi với bác sĩ để tránh dùng các loại thuốc có thể làm trầm trọng thêm triệu chứng của phì đại tuyến tiền liệt
-
Bổ sung thực phẩm lành mạnh giúp tăng cường sức khỏe cho tuyến tiền liệt
-
Tăng cường vận động, tập luyện thể dục để khung hình khỏe mạnh
Trung tâm Tiết niệu Thận học, Khoa Nam học – Tiết niệu của Hệ thống BVĐK Tâm Anh quy tụ đội ngũ các chuyên viên đầu ngành, Nội khoa và Ngoại khoa, giỏi chuyên môn, tận tâm.
Nhà giáo nhân dân GS.TS.BS Trần Quán Anh, Thầy thuốc xuất sắc xuất sắc ưu tú PGS.TS.BS Vũ Lê Chuyên là những cây đại thụ trong ngành Tiết niệu Thận học Việt Nam. Cùng với các tên tuổi Thầy thuốc ưu tú TS.BS Nguyễn Thế Trường Thầy thuốc ưu tú BS.CKII Tạ Phương Dung, TS.BS Nguyễn Hoàng Đức, TS.BS Từ Thành Trí Dũng, ThS.BS.CKI Nguyễn Đức Nhuận, BS.CKII Nguyễn Lê Tuyên, ThS.BS Nguyễn Tân Cương, ThS.BS Tạ Ngọc Thạch, BS.CKI Phan Trường Nam…
Các chuyên gia, bác sĩ của Trung tâm luôn tự tin làm chủ những kỹ thuật mới nhất, phát hiện sớm và điều trị hiệu quả các bệnh lý về thận và đường tiết niệu, giúp người bệnh rút ngắn thời hạn nằm viện, hạn chế nguy cơ tái phát, nâng cao chất lượng cuộc sống.
Với mạng lưới hệ thống máy móc, trang thiết bị văn minh số 1 trong nước và khu vực; Phòng mổ đạt tiêu chuẩn quốc tế; Cùng với khu nội trú và dịch vụ cao cấp 5 sao… Trung tâm Tiết niệu Thận học điển hình nổi bật với các dịch vụ thăm khám, tầm soát và điều trị tổng thể các bệnh lý đường tiết niệu. Từ các thường gặp cho đến các cuộc đại phẫu thuật kỹ thuật cao. Có thể kể đến phẫu thuật nội soi sỏi thận, ghép thận, cắt bướu bảo tồn nhu mô thận; cắt thận tận gốc; cắt tuyến tiền liệt tận gốc; cắt toàn bộ bàng quang tạo hình bàng quang bằng ruột non; cắt tuyến thượng thận; tạo hình các dị tật đường tiết niệu… Chẩn đoán – điều trị nội khoa và ngoại khoa toàn bộ các bệnh lý Nam khoa.
Để đặt lịch khám và phẫu thuật tuyến tiền liệt với các chuyên gia đầu ngành tại Trung tâm Tiết niệu Thận học, Khoa Nam học – Tiết niệu Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, quý khách có thể đặt hẹn trực tuyến qua các cách sau đây:
- Gọi tổng đài 0287 102 6789 (TP HCM) hoặc 1800 6858 (Hà Nội) để ĐK lịch hẹn khám bệnh riêng với chuyên gia, trải qua nhân viên cấp dưới cấp dưới chăm nom khách hàng.
- Đăng ký hẹn khám bệnh với bất kể bác sĩ nào mà mình tin cậy tại đường link: https://http://amthuc247.net/danh-cho-khach-hang/dat-lich-kham/
- Gửi tin nhắn trên Fanpage Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh hoặc Fanpage Tiết niệu – Nam học BVĐK Tâm Anh
- Nhắn tin qua Zalo OA của BVĐK Tâm Anh.
Phì đại tuyến tiền liệt không phải lúc nào cũng cần phải điều trị. Đôi khi, người bệnh chỉ cần tuân thủ việc kiểm tra sức khỏe định kỳ để theo dõi các triệu chứng và kích thước của tuyến tiền liệt là được. Nếu chẳng may có bệnh, bạn không nên căng thẳng. Thay vào đó hãy đến các bệnh viện có chuyên khoa Tiết niệu để được thăm khám và có giải pháp can thiệp phù hợp.
