(http://amthuc247.net)- Thời gian gần đây có khuynh hướng 1 số ít công chức xin thôi việc cơ quan Nhà nước để ra “làm ngoài”, Báo Nghệ An có cuộc trao đổi với Tiến sĩ Nguyễn Sĩ Dũng – Nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội về 1 số ít yếu tố liên quan.
Pv: Tại 1 số ít địa phương, số lượng công chức chuyển sang thao tác ở khu vực kinh tế tài chính tài chính tư nhân ngày một nhiều. Ông có nhìn nhận như thế nào về xu thế này, liệu có đáng lo ngại?
Tiến sĩ Nguyễn Sĩ Dũng: Việc công chức xin thôi việc để ra làm ngoài diễn ra ở khá nhiều nơi đang là một thực tế, trong đó ở những địa phương phía Nam diễn ra nhiều hơn. Tôi cho rằng đó là một khuynh hướng lành mạnh!
Nếu những công chức tìm được việc làm ngoài thị trường, chứng tỏ kinh tế thị trường đang tạo ra nhu cầu về việc làm, và như vậy là kinh tế thị trường đang quản lý và quản lý và vận hành đúng hướng vì nó đang mở ra nhiều thời cơ lao động và tìm kiếm thu nhập hơn cho xã hội. Điều này khác hẳn so với thời kỳ bao cấp.
Bây giờ rất nhiều thời cơ làm giàu ở ngoài thị trường, ở nghành tư, điều này cho thấy lựa chọn và thôi thúc phát triển kinh tế thị trường là lựa chọn đúng. Và xu thế công chức thôi việc ở cơ quan Nhà nước ra làm cho khu vực kinh tế tư nhân là không đáng quan ngại mà nên hỗ trợ.
Trên thế giới, xu thế chung là anh muốn giàu có thì vào thao tác ở khu vực kinh tế tư nhân, còn muốn góp sức thì vào thao tác ở nghành công. Nếu vào nghành công mà làm giàu, hay dựa vào khu vực công để làm giàu, thì chỉ có một cách đó là tham nhũng. Mà tham nhũng chính là yếu tố phá nát nền quản trị quốc gia, làm mất lòng tin công chúng và về dài hạn sẽ làm mất ổn định.
Do đó, cần xác lập rõ nếu muốn góp sức thì vào lĩnh vực công, còn muốn làm giàu thì vào lĩnh vực tư.
Pv: Ông hoàn toàn hoàn toàn có thể đề xuất những giải pháp để cải tổ chất lượng đội ngũ công chức, để đội ngũ công chức yên tâm công tác?
Tiến sĩ Nguyễn Sĩ Dũng: Những người xin thôi thao tác ở khu vực công để ra thao tác ở khu vực tư rõ ràng là họ làm được một việc là giải phóng chỗ ấy cho người khác. Tạo điều kiện kèm theo kèm theo cho nhà tuyển dụng ở khu vực công có điều kiện để tuyển dụng những người muốn góp sức vào làm việc.
Tôi cho rằng có hai loại người muốn cống hiến, đó là những người muốn góp sức mà không có năng lượng và người muốn góp sức mà có năng lực. Do đó, trách nhiệm của tuyển dụng là phải chọn được những người muốn góp sức và có năng lực.
Tôi thấy ở những nước trong việc tuyển chọn khi nào cũng có chuyên gia tâm lý. Họ xem người đó có thực sự có động lực góp sức hay không, chỉ bằng vài câu hỏi người ta có thể thẩm định, nhìn nhận được người muốn góp sức hay là không. Nếu biết anh vào lĩnh vực công để có danh tiếng, tệ hơn là để làm giàu thì họ loại ngay.
Như vậy xu hướng những người bỏ việc đang tạo cơ hội cho ta chọn được người vừa có động lực, vừa có năng lực. Vấn đề còn lại là tiến trình như thế nào.
Muốn vậy, tiến trình tuyển dụng không thể dựa trên thân quen, chạy chọt. Nếu tuyển dụng dựa trên thân quen, chạy chọt, thì sẽ phải tuyển vào một loạt nhân viên mà sau đó thải ra không được.
Để công chức, viên chức yên tâm công tác làm việc làm việc thì giải pháp quan trọng trước hết là liên tục cải cách tiền lương một cách hiệu quả. Phải bảo vệ cho công chức được sống đàng hoàng. Họ đã vào để cống hiến thì phải bảo vệ thu nhập để họ yên tâm cống hiến.
Do đó, lộ trình cải cách tiền lương là phải đưa lại đời sống đàng hoàng cho công chức, viên chức. Một công chức mà nhìn hàng xóm ăn một bữa ăn vẫn đang thòm thèm, thì rất có thể khó mà không vi phạm.
Vì vậy tôi cho rằng ta đã thực thi cải cách tiền lương nhưng mức lương như hiện nay là vẫn chưa đủ để bảo vệ cuộc sống đàng hoàng. Do đó cần phải tiếp tục cải cách mạnh hơn nữa.
Giải pháp thứ hai là phải cải cách thể chế. Phải cải cách thể chế để giảm gánh nặng cho ngân sách. Bao giờ mà chỉ có công chức mới nhận lương từ ngân sách thì mới bảo vệ mức lương đàng hoàng cho công chức. Còn ngân sách đang phải gánh gánh nặng là chi cho những thành phần ngoài công chức thì đương đầu với yếu tố không có tiền để chi.
Những tổ chức triển khai khác phải từ thu nhập của nguồn khác. Các tổ chức xã hội sẽ hoạt động tốt hơn nếu họ hưởng lương từ nguồn thu từ những thành viên của họ. Còn nếu ăn lương ngân sách thì những tổ chức xã hội cũng sẽ làm việc như một cơ quan nhà nước. Và nếu ăn lương Nhà nước thì động lực vun vào sẽ là cho nhà nước. Mà vun vào cho nhà nước thì cần gì phải có anh. Vì đúng ra là anh phải đại diện thay mặt cho xã hội, đại diện cho công chúng.
Tổ chức của hội nào thì phải đại diện cho giá trị của hội viên hội đó. Phải đưa được tiếng nói, nhu yếu của hội viên đến cho nhà nước, và những nhu yếu chính đáng của hội viên phải được thể chế hóa. Thì lúc đó, hội viên sẽ đóng hội phí tương ứng với quyền lợi mà cán bộ hội mang lại. Anh làm nhiều thì người ta đóng nhiều, anh làm ít thì nhận ít, còn anh không đại diện cho họ thì việc gì họ phải đóng cho anh.
Như vậy là cải cách tiền lương phải đi liền với cải cách cả thể chế vận hành.
Pv: Từ quy trình nghiên cứu và tìm hiểu và khám phá thực tiễn các mô hình có nhiều điểm ưu việt được áp dụng trên thế giới, ông có chia sẻ gì về kinh nghiệm, cách làm hay của các nước?
Tiến sĩ Nguyễn Sĩ Dũng: Tôi cho rằng nhiều nơi trên quốc tế đã minh định tương đối rõ, cái gì xã hội làm, cái gì Nhà nước làm; cái gì cung ứng qua công vụ, cái gì cung cấp qua thị trường. Những cái gì doanh nghiệp làm được, xã hội làm làm được thì Nhà nước không nên ôm. Nếu anh ôm nhiều thì tiền đâu mà trả?
Ở các nước nhiều cái họ để cho tư nhân làm. Ví dụ như nhiều nước hệ thống nhà tù giao cho tư nhân làm, Nhà nước chỉ bỏ tiền ra thuê. Thực tế là tư nhân họ làm không thua gì Nhà nước. Vậy thì việc gì Nhà nước phải tổ chức cỗ máy trùng trùng điệp điệp để làm thay?
Hoặc quản trị doanh nghiệp, nếu tư nhân tự quản lý, họ sẽ quản lý giản dị hơn, cách tuyển người làm cho họ cũng thực tiễn hơn. Họ cứ đưa ra chỉ tiêu, tiềm năng là anh phải vận hành, làm việc để cho ra lãi suất vay vay cao là được. Còn nếu anh làm chỉ cho ra lãi suất dưới trung bình thì họ thay. Do đó họ có chính sách trách nhiệm rõ ràng.
Cùng với đó, 1 số ít cái dân sự không làm được thì Nhà nước làm. Ví như bảo mật an ninh trật tự, trật tự pháp luật, đảm bảo công lý, thì Nhà nước phải làm. Hoặc có những lợi ích công cộng, gọi là sản phẩm & hàng hóa công và dịch vụ công, như điện chiếu sáng công cộng, thì giao cho Nhà nước. Nếu làm được như vậy thì tinh giản được biên chế, bộ máy hưởng lương ngân sách sẽ tinh gọn, vấn đề cải cách tiền lương mới thật sự thành công căn bản. Về cơ bản, sẽ giải quyết được vấn đề lương công chức thấp, không đủ sống.
Pv: Trân trọng cảm ơn ông!
Ngô Kiên
(Thực hiện)
TIN LIÊN QUAN
