Hòa đàm Paris: Ông Lê Đức Thọ ‘cương quyết’ và ‘sắc sảo’ khi cạnh tranh cạnh tranh đối đầu Kissinger
16 tháng 10 2021
Nguồn hình ảnh, Getty Images
Chụp lại hình ảnh,
Ông Lê Đức Thọ, Paris, 1965
Ông Lê Đức Thọ đã bộc lộ được bản lĩnh ‘cương quyết’ và ‘sắc sảo’ trong hơn 4 năm đàm phán với phía Mỹ tại Hòa đàm Paris.
Tuy nhiên, vai trò của ông có vẻ không phải quá lớn như 1 số ít ca ngợi, quan điểm của những nhà nghiên cứu, học giả nói với Đài truyền hình Đài truyền hình BBC News Tiếng Việt tại hội luận chuyên đề nhân kỷ niệm 110 năm ngày sinh của ông.
Bàn về vai trò của nhà đàm phán Bắc Việt tại Hòa đàm Paris, ông Lê Đức Thọ, Giáo sư Ngô Vĩnh Long từ Khoa Lịch sử, Đại học Maine, Hoa Kỳ nói với hội luận chuyên đề của BBC News Tiếng Việt hôm 14/10/2021:
“Hơn 4 năm đó, ông ấy là một con người rất cương quyết khi đối đầu với Kissinger và phái đoàn Mỹ hàng tuần.”
Ngày 1/5/1985, tờ The New York Times trong bài viết ‘Kissinger and Le Duc Tho meet agian, and bitterness shows’ trích dẫn Bryant Gumbel nói rằng: “ông (Lê Đức Thọ) tiêu biểu vượt trội so với Henry Kissinger trong Hòa đàm Paris” [the man who outsmarted Henry Kissinger at the Paris peace talks].
Đánh giá nhận định và đánh giá trên, GS. Ngô Vĩnh Long nói:
“Cái đó là đúng thôi. Ông Lê Đức Thọ rất là cương quyết.”
“Ngoài ra, ông Nguyễn Cơ Thạch đóng vai trò rất là lớn nhưng mà dĩ nhiên ông Lê Đức Thọ là người đứng đầu hết cả phái đoàn đàm phán từ năm 1968 trở đi, cho nên vì thế hàng loạt quyết định hành động hành động là của ông Lê Đức Thọ thôi. Khi ông ấy muốn gì là cả phái đoàn phải theo thôi.”
Nguồn hình ảnh, Getty Images
Chụp lại hình ảnh,
Lê Đức Thọ nói chuyện với Henry Kissinger tại Paris năm 1972
Đồng quan điểm, nhà điều tra và nghiên cứu và điều tra lịch sử dân tộc vẻ vang dân tộc Lê Văn Sinh, nguyên giảng viên Khoa Lịch sử, Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (ĐHQG Hà Nội) đưa ra bình luận:
“Ông Thọ là một người rất sắc sảo khi mà ông phải đối thoại với ông Kissinger không phải là dạng vừa, một ông được tổng thống Mỹ chọn làm cố vấn rồi sau này làm ngoại trưởng cho nước Mỹ thì tôi không nghĩ ông Kissinger là người hoàn toàn có thể dễ nói chuyện.”
Từ quan điểm cá nhân, Giáo sư Nguyễn Đình Cống lại cho rằng ông Lê Đức Thọ có góp phần trong Hòa đàm Paris nhưng vai trò đó “cũng ít thôi, vừa phải thôi”. Ông nói:
“Trong Hiệp định Paris người ta tôn vinh vai trò của ông Thọ và ông Kissinger nhưng hai người ấy chẳng qua chỉ là đại diện để đi thi hành mà thôi. Cho nên nói rằng nhờ năng lực của ông Lê Đức Thọ thì tôi không tán thành.”
“Cái quyết định để ký những điều khoản trong Hiệp định Paris thì chính nhân dân Nước Ta quyết tử để tạo ra những chiến thắng hay tạo ra thế để cho ông Thọ đi hội đàm.”
“Cũng nhờ sự phản ứng can đảm và can đảm và mạnh mẽ của nhân dân Mỹ cũng làm áp lực đè nén buộc ông Kissinger phải ký.”
Nguồn hình ảnh, Getty Images
Chụp lại hình ảnh,
Hòa đàm Paris 1973
Ký kết Hiệp định Paris, Việt Nam gặp ‘thuận lợi’
Nhà nghiên cứu lịch sử Lê Văn Sinh chỉ ra rằng bên cạnh tài năng của ông Lê Đức Thọ thì bối cảnh quốc tế và nước Mỹ lúc bấy giờ đã tạo thuận lợi cho Bắc Nước Ta ký kết Hiệp định Paris năm 1973.
“Người Mỹ họ bắt tay với Bắc Kinh và họ coi Bắc Kinh như một mũi nhọn để họ làm sụp đổ khối Cộng sản Đông Âu do Liên Xô đứng đầu, họ phát hiện được mâu thuẫn đó thì VN không còn là con đê để ngăn Cộng sản như những đời tổng thống Mỹ trước nữa.
“Nước Mỹ vào thời điểm đó họ muốn rút quân lắm rồi, họ muốn tìm một cách để họ rút ra trong danh dự, đưa quân vào Nước Ta thì dễ nhưng mà rút quân khỏi Nước Ta mới là cái khó.
“Bởi vì cuộc cuộc chiến tranh tiêu tốn người và của của nước Mỹ và nó làm dấy lên phong trào phản chiến rất mạnh mẽ mà những chính quyền Mỹ đều phải dựa theo ý chí của dân chúng Mỹ.
“Cho nên những tổng thống Mỹ đến thời của Nixon là muốn rút quân lắm rồi, giống như là Tổng thống Donald Trump và lúc bấy giờ là Biden các ông ấy rút quân khỏi Afghanistan.
“Về mặt chiến lược toàn cầu họ không cần đến VN nữa và vì thế họ bỏ rơi chính phủ nước nhà của ông Nguyễn Văn Thiệu.
“Cho nên ông Lê Đức Thọ hay ai đó trong bộ máy của Đảng Cộng sản (ĐCS) và nhà nước Nước Ta mà gặp ông Kissinger thì cũng đều sẽ đi đến một kết cục là người Mỹ sẽ rút quân”, ông Sinh kết luận.
Nguồn hình ảnh, Getty Images
Chụp lại hình ảnh,
Hòa đàm Paris 1973 với ông Henry Kissinger ngồi giữa
‘Lê Đức Thọ làm Kissinger mất mặt’
Có hai sự kiện ông Lê Đức Thọ đã làm Kissinger mất mặt trong suốt hơn 4 năm hòa đàm Paris, GS. Ngô Vĩnh Long chia sẻ:
“Ngày 8/10/1972, hai bên chấp thuận đồng ý rằng đã có thỏa thuận ngưng chiến tranh rồi và phía Mỹ nói rằng hiệp định cũng đã hoàn tất. Nhưng Mỹ lúc đó, nhất là Nixon là một tay tráo trở, Nixon chỉ muốn nói rằng đã có hiệp định rồi để mong thắng cử trong ngày 3/11/1972.
“Ngày 20/11/1972, Kissinger phải trở lại hội đàm Paris để gặp ông Lê Đức Thọ và Nguyễn Cơ Thạch. Gặp thì Kissinger mới nói đây không phải là lỗi của Kissinger mà cũng không phải là lỗi của Nixon, cái đó là tại vì ông Thiệu không muốn ký, ông Thiệu ông nói là có nhiều chuyện phải sửa lại.
“Ông Sáu Búa (biệt danh của ông Lê Đức Thọ) mới nạt ông Kissinger ngay và nói: ‘tôi biết tất cả các anh đều nói láo’.”
“Sự kiện thứ hai là sau khi thả bom miền bắc tháng 12/1972 rồi trở lại để bàn cãi thêm thì lúc này bên Mỹ đòi phải sửa đổi những câu chữ đến 128 chỗ. Ông Kissinger nói vì nguyên do là bởi vì ông Thiệu muốn như thế.
“Ông Lê Đức Thọ lại bổ lại nữa. Ông Lê Đức Thọ nói: ‘Tôi biết tất cả các anh đều là những tay gây ra tội ác’.”
Máy của bạn không hỗ trợ nghe xem
Chụp lại video,
‘Việc nhận giải Nobel là quyết định của cả bộ chính trị’
Không thể tự quyết định nhận Nobel Hòa bình
Năm 2013, báo Việt Nam đăng lại cuộc phỏng vấn của nữ nhà báo Mỹ, Synvana Foa hồi năm 1985, ghi nhận toàn bộ lời lý giải cùa ông Lê Đức Thọ về việc ông khước từ nhận Nobel Hòa bình năm 1973 cùng với Henry Kissnger.
Trả lời bà Foa, làm cho hãng UPI, ông Lê Đức Thọ nói, theo bản dịch trên Tiền Phong (24/01/2013):
“Mỹ triển khai xâm lược quốc gia tôi 20 năm. Người chống Mỹ và làm cho Mỹ thất bại, giành độc lập đưa độc lập cho quốc gia và cho cả khu vực này là chúng tôi. Người làm tự do là chúng tôi chứ không phải Mỹ.”
“Trong thư gửi Ủy ban Giải Nobel, tôi đã nghiên cứu và phân tích kỹ Mỹ tiến hành chiến tranh như thế nào? Nhưng Ủy ban Giải đã đặt ngang bằng kẻ xâm lược và người bị xâm lược, giữa kẻ gây chiến tranh và người tạo (làm) hòa bình. Coi chúng tôi cũng như Mỹ. Điều đó là sai lầm đáng tiếc và tôi không hề gật đầu như vậy. Vì vậy tôi đã không nhận Trao Giải Nobel.”
Nhà nghiên cứu lịch sử Lê Văn Sinh đưa ra nhận xét cá nhân:
“Tôi nghĩ rằng ông Lê Đức Thọ không hề tự quyết định là mình nhận huân chương Nobel hòa bình hay không.
“Bởi vì đây là ý kiến của cả Bộ Chính trị mà ông Lê Đức Thọ lại còn dưới quyền của ông Lê Duẩn. Ông Lê Duẩn mà không đồng ý cho ông Thọ nhận thì ông Lê Đức Thọ cũng không dám nhận.”
Quý vị có thể xem toàn bộ hội luận chuyên đề của BBC News Tiếng Việt ‘Ông Lê Đức Thọ: Ảnh hưởng ở Việt Nam và quốc tế‘ tại đây.
