Thanh quản được ví như “hộp thoại” giúp tất cả chúng ta thực thi những trạng thái trong tiếp xúc nói, hát, rỉ tai hay la hét. Viêm thanh quản xảy ra khi “hộp thoại” và dây thanh âm bị viêm, gây ra những yếu tố như khàn tiếng, đau họng, thậm chí rơi vào thực trạng “có hình nhưng mất tiếng”. Vậy nguyên nhân, dấu hiệu, cách chữa trị và biến chứng của thực trạng này là gì?
Viêm thanh quản là gì?
Viêm thanh quản là thực trạng viêm của thanh quản do hoạt động giải trí giải trí giải trí quá mức, bị kích ứng hoặc nhiễm trùng.
Bên trong thanh quản là những dây thanh – hai nếp gấp của màng nhầy – bao phủ cơ và sụn. Thông thường, dây thanh đóng mở nhịp nhàng, tạo thành âm thanh thông qua hoạt động và rung động của chúng.
“Khi thanh quản bị viêm, dây thanh âm dễ rơi vào trạng thái bị kích thích. Gây thực trạng sưng ở dây thanh âm, làm biến dạng âm thanh khi không khí đi qua. Kết quả là giọng nói trở nên thay đổi, suy yếu. Trong 1 số ít trường hợp, người bị viêm thanh quản hoàn toàn hoàn toàn hoàn toàn hoàn toàn hoàn toàn hoàn toàn hoàn toàn hoàn toàn hoàn toàn hoàn toàn hoàn toàn hoàn toàn hoàn toàn có thể rơi vào thực trạng mất giọng” BS.CKII Trần Thị Thúy Hằng, Trưởng khoa Tai mũi họng, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP Hồ Chí Minh cho biết.
Viêm thanh quản có thể diễn ra trong thời gian ngắn (cấp tính) hoặc lê dài (mãn tính). Hầu hết những trường hợp viêm thanh quản là do nhiễm virus trong thời điểm trong thời điểm tạm thời và không nghiêm trọng. Tuy nhiên, thực trạng khàn tiếng lê dài đôi lúc được xem là báo hiệu một thực trạng bệnh lý tiềm ẩn nghiêm trọng hơn. (1)
Nguyên nhân gây viêm thanh quản
1. Viêm thanh quản cấp tính
Viêm thanh quản cấp tính là một yếu tố sức khỏe thể chất tạm thời. Nguyên nhân có thể do lạm dụng dây thanh quản hay do bị nhiễm trùng. Điều trị căn nguyên sẽ giúp thanh quản hết viêm. Theo đó viêm thanh quản cấp tính có thể do:
- Nhiễm virus, vi khuẩn
- Sau viêm đường hô hấp: viêm mũi xoang, viêm Amidan, viêm VA ở trẻ em
- Sử dụng giọng gắng sức: nói nhiều, la hét, hát to
- Uống quá nhiều rượu bia
2. Viêm thanh quản mạn tính
Viêm thanh quản mạn tính xảy ra do thanh quản tiếp xúc thời gian dài với những chất gây kích ứng. Tình trạng này thường tác động ảnh hưởng diễn ra lâu hơn so với viêm thanh quản cấp tính.
Viêm thanh quản mạn tính có thể do những nguyên do sau:
- Tiếp xúc tiếp tục với hóa chất ô nhiễm hoặc chất gây dị ứng
- Trào ngược axit từ dạ dày
- Viêm mũi xoang thường xuyên
- Hút thuốc hoặc ở gần những người hút thuốc
- Lạm dụng giọng nói
- Bội nhiễm nấm do sử dụng liên tục thuốc hít điều trị hen suyễn
- Thay đổi hình dạng dây thanh do tuổi cao cũng có thể gây khàn tiếng dai dẳng (2)
Triệu chứng bệnh viêm thanh quản
Viêm thanh quản thường đến bất ngờ đột ngột và diễn biến nặng trong 5-7 ngày đầu. Các tín hiệu thường thì là:
- Giọng nói khàn khàn, nói hụt hơi, yếu giọng
- Thỉnh thoảng mất giọng
- Cơn ho khó chịu không biến mất
- Có nhu yếu hắng giọng thường xuyên
- Vướng họng, khó nuốt
Ngoài ra, thực trạng viêm nắp thanh quản (viêm thanh thiệt) là thực trạng viêm sưng mô ở dưới đáy lưỡi cũng có thể xảy ra. Nắp thanh quản là phần mô bao phủ thanh quản và khí quản (ống thở), nằm ở dưới đáy lưỡi có nhiệm vụ bảo vệ đường thở khi nuốt. Khi bị viêm nắp thanh quản, mô sưng lên, gây hẹp đường thở, rủi ro tiềm ẩn tử trận nếu không được điều trị.
Do đó, hãy đi khám ngay nếu thấy trẻ nhỏ Open những biểu hiện:
- Khó nuốt, nuốt đau
- Khó thở (cần phải nghiêng người về phía trước để thở)
- Tiết nhiều nước bọt (chảy dãi)
- Khi thở phát ra âm thanh khò khè hay tiếng rít
- Giọng nói như bị bóp nghẹt
- Xuất hiện tình trạng sốt
Viêm thanh quản cũng có thể tương quan đến nhiễm cúm. Do đó, những triệu chứng nhiễm siêu vi cũng có thể xuất hiện. (3)
Đối tượng có rủi ro tiềm ẩn mắc bệnh viêm thanh quản
Người lớn và trẻ nhỏ đều có rủi ro tiềm ẩn bị viêm thanh quản. Ở mỗi độ tuổi khác nhau, yếu tố rủi ro tiềm ẩn sẽ khác nhau. Cụ thể:
Với người lớn:
- Người tiếp tục tiếp xúc với những hóa chất độc hại, chất gây dị ứng
- Người bị trào ngược axit dạ dày
- Người bị viêm mũi xoang nhiều đợt
- Người liên tục hút thuốc hoặc ở gần những người hút thuốc
- Người sử dụng giọng nói quá nhiều như giáo viên, ca sĩ, MC, kinh doanh, buôn bán…
- Người bị nhiễm nấm do thường sử dụng ống hít hen suyễn
Với trẻ nhỏ:
- Trẻ thường xuyên viêm mũi họng, sau đó viêm thanh quản
- Trẻ hay hô hoán hoặc hát quá nhiều gây phù nề dây thanh
Chẩn đoán bệnh viêm thanh quản
Viêm thanh quản do virus thường biến mất trong vòng vài tuần, bạn có thể không cần đi khám. Tuy nhiên, nếu tình trạng diễn ra lâu hơn, nguy cơ ảnh hưởng đến dây thanh âm và thanh quản, bạn cần phải đi khám bác sĩ. (4)
Bác sĩ có thể chỉ định chẩn đoán hình ảnh hoặc thực hiện chiêu thức nội soi thanh quản bằng cách đưa một ống mềm, đường kính nhỏ có gắn camera siêu nhỏ đi vào miệng hoặc mũi để xem xét có hay không những tín hiệu của viêm thanh quản:
- Dây thanh phù nề, sung huyết, đọng nhầy mủ
- Băng thanh thất quá phát to và trùm kín dây thanh khi phát âm
- Ở mức độ nặng dây thanh bị quá sản, tròn như sợi dây thừng, mất bóng
- Dấu hiệu trào ngược dạ dày gây tổn thương thanh quản
Nếu Open một tổn thương hoặc khối u đáng ngờ, bác sĩ có thể yêu cầu sinh thiết để loại trừ ung thư vòm họng. Trong quy trình sinh thiết, bác sĩ sẽ lấy một mẫu mô nhỏ để kiểm tra trong phòng thí nghiệm. Bác sĩ cũng có thể làm xét nghiệm dị ứng da hoặc chụp X-quang để loại trừ những yếu tố khác.
Biến chứng và con đường lây truyền
Viêm thanh quản ở người lớn không nghiêm trọng nhưng bạn nên đi khám nếu bị khàn tiếng kéo dài hơn 2 tuần, sốt, ho hoặc khó thở.
Đối với trẻ em, viêm thanh quản có thể gây ra vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Dó đó, bạn cần theo dõi tình trạng sốt và đưa trẻ đi khám nếu nằm trong những trường hợp sau:
- Trẻ khóc không ra tiếng hoặc khàn giọng nhiều
- Khó nuốt hoặc khó thở, phát ra âm thanh khò khè khi hít vào hoặc chảy nhiều nước dãi hơn bình thường
Lưu ý, biến chứng viêm thanh quản ở trẻ có thể gây hẹp đường thở, viêm phế quản phổi… nguy cơ tiềm ẩn hơn có thể rình rập đe dọa đến tính mạng. Do đó, hãy điều trị cấp cứu nếu trẻ bị viêm thanh quản và xuất hiện tín hiệu thở hổn hển hoặc khó thở. (5)
Điều trị viêm thanh quản
Cách chữa viêm thanh quản tốt nhất là để bộ phận này được “nghỉ ngơi”, giảm bớt hoạt động dây thanh, nhờ đó bệnh dần thuyên giảm. Trường hợp bệnh không có tín hiệu suy giảm, bạn có thể vận dụng những cách sau:
1. Sử dụng thuốc
Việc sử dụng thuốc cũng cần được sự tư vấn của bác sĩ chuyên khoa. Những loại thuốc thường được sử dụng trong chữa viêm thanh quản bao gồm:
- Thuốc corticoid: Đây là một nhóm thuốc kháng viêm giúp làm giảm sưng tấy.
- Thuốc kháng sinh: Sử dụng khi nguyên do do vi khuẩn.
- Thuốc giảm đau. Bạn có thể dùng acetaminophen hoặc ibuprofen để giảm đau nhưng tần suất và lượng dùng cần tuân theo chỉ định của bác sĩ.
- Thuốc xịt họng thanh quản.
2. Cách chăm nom và chữa trị tại nhà
Một số giải pháp điều trị tại nhà giúp tương hỗ điều trị bệnh bạn có thể áp dụng:
- Uống nhiều nước, tránh uống rượu và cafein
- Sử dụng máy tạo độ ẩm
- Súc miệng bằng dung dịch sát khuẩn
- Dùng thuốc ngậm tại chỗ
- Tránh ở trong môi trường tự nhiên không khí khô, khói hoặc bụi
- Hạn chế nói nhiều, nói to, nói liên tục
3. Phương pháp khác
Liệu pháp giọng nói: Bác sĩ trị liệu sẽ hướng dẫn bạn cách chăm nom và giảm bớt những hoạt động quá mức gây tổn thương dây thanh.
Phòng ngừa viêm thanh quản
Để ngăn ngừa tình trạng viêm thanh quản, bạn cần tuân theo những quy tắc phòng bệnh sau:
- Tránh hút thuốc và tránh xa khói thuốc
- Hạn chế rượu và cafein
- Uống nhiều nước, khoảng chừng 2 lít nước mỗi ngày
- Tránh dùng thức ăn cay chua, tránh ăn khuya, để tránh trào ngược dạ dày thực quản
- Sử dụng thực phẩm lành mạnh: ăn nhiều trái cây, rau xanh và ngũ cốc nguyên hạt.
- Tránh hắng giọng, hạn chế nói nhiều, nói to, nói liên tục, la hét
- Tránh nhiễm trùng đường hô hấp trên: Rửa tay thường xuyên và tránh tiếp xúc gần với những người đang bị nhiễm siêu vi.
Ngoài những cách phòng tránh viêm thanh quản, để cải tổ bệnh người bệnh cần biết bệnh viêm thanh quản ăn gì và kiêng ăn gì? Thực hiện chế độ ăn uống khoa học giúp cải thiện bệnh và phòng ngừa bệnh tái phát hiệu suất cao hơn.
Hiện nay, BVĐK Tâm Anh là một trong những cơ sở y tế số 1 trong việc thăm khám và điều trị các bệnh về Tai-Mũi-Họng. Không chỉ là nơi quy tụ các chuyên gia, bác sĩ giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm, BVĐK Tâm Anh còn được trang bị hệ thống thiết bị máy móc hiện đại, sẵn sàng chuẩn bị cung ứng mọi nhu cầu khám chữa bệnh kỹ thuật cao cho người dân, nhất là các bệnh cần điều trị nâng cao chưa phổ biến ở các bệnh viện lúc bấy giờ như thanh học, thính học và Tiền đình.
Để tìm hiểu nguyên nhân cũng như cách điều trị viêm thanh quản, bạn có thể liên hệ Hệ thống BVĐK Tâm Anh:
- Hà Nội
- 108 Hoàng Như Tiếp, P.Bồ Đề, Q.Long Biên, TP. Hà Nội
- Hotline: 1800 6858
- TP.HCM
- 2B Phổ Quang, P.2, Q.Tân Bình, TP. Hồ Chí Minh
- Hotline: 0287 102 6789 – 0287 300 6858
- Fanpage: https://www.facebook.com/benhvientamanh
