Streptomycin – Thuốc kháng sinh diệt khuẩn nhóm aminoglycosid

Rate this post

2011-06-14 03:33 PM

Nhiễm khuẩn vừa và nặng do các vi trùng nhạy cảm : Liều streptomycin thường dùng ở người lớn là 1, 2 g / ngày, phân liều cách nhau 6, 12 giờ / lần, tổng liều không quá 2 g / ngày .Tên quốc tế : Streptomycine .

Loại thuốc: Kháng sinh nhóm aminoglycosid.

Dạng thuốc và hàm lượng

Streptomycin không được hấp thu qua đường ruột nên phải dùng đường tiêm bắp .
Streptomycin dùng tiêm bắp dưới dạng muối sulfat ( streptomycin sulfat ). Liều lượng tính theo streptomycin base .
Lọ 1 g ( bột để pha tiêm ). Bột streptomycin hòa tan vào dung môi thích hợp ( nước cất pha tiêm, natri clorid đẳng trương ) trước khi dùng. Một lọ streptomycin chứa tương ứng 1 g streptomycin base ) .

Tác dụng

Streptomycin là kháng sinh nhóm aminoglycosid có công dụng diệt khuẩn, bằng cách ngăn cản quy trình tổng hợp thông thường protein của vi trùng .
Phổ kháng khuẩn của streptomycin gồm có vi trùng Gram âm hiếu khí và 1 số ít vi trùng Gram dương ; streptomycin không có tính năng với vi trùng yếm khí. Streptomycin có hoạt tính đặc biệt quan trọng chống M. tuberculosis và M. bovis. Streptomycin cũng có hoạt tính chống 1 số ít vi trùng Gram dương và Gram âm hiếu khí như : Brucella, Francisella tularensis, Yersinia pestis, Calymmatobacterium granulomatis, Escherichia coli, Proteus spp., Aerobacter aerogenes, Klebsiella pneumoniae, Enterococci faecalis, Streptococcus viridans, Haemophylus ducreyi, Haemophylus influenza .

Chỉ định

Streptomycin được dùng phối hợp với các thuốc chống lao khác trong điều trị lao. Streptomycin cũng được dùng tích hợp với các thuốc kháng khuẩn khác trong điều trị bệnh do Mycobacteria khác gây ra kể cả u hủi .
Streptomycin được dùng trong điều trị bệnh tularemia, dịch hạch. Hầu hết các nhà lâm sàng cho rằng streptomycin là thuốc được lựa chọn để điều trị cả hai bệnh này .
Streptomycin phối hợp với tetracyclin hoặc doxycyclin trong điều trị bệnh Brucella và phối hợp với tetracyclin hoặc sulfonamid để điều trị bệnh sổ mũi ngựa ( nhiễm khuẩn Mallomyces mallei ) .
Streptomycin dùng đơn độc hoặc phối hợp với các thuốc chống nhiễm khuẩn khác để điều trị u hạch bẹn và hạ cam ( granuloma inguinale và chancroid ) .
Streptomycin phối hợp với penicilin G hoặc ampicilin thường có hiệu suất cao trong điều trị viêm màng trong tim do Enterococcus và Streptococcus. Streptomycin cũng được dùng đơn độc hoặc phối hợp với các thuốc chống nhiễm khuẩn khác trong điều trị lậu. Tuy nhiên, streptomycin chỉ được dùng trong nhiễm khuẩn lậu do chủng nhạy cảm với streptomycin và khi những aminosid khác hoặc những thuốc chống nhiễm khuẩn khác không hiệu suất cao hoặc chống chỉ định .

Chống chỉ định

Mẫn cảm với streptomycin hoặc với các aminoglycosid khác ( mẫn cảm chéo ) .
Bệnh nhược cơ .

Thận trọng

Khởi đầu và định kỳ làm test kích thích nóng lạnh ở tai và kiểm tra thính lực khi điều trị bằng streptomycin dài ngày. Khi có bộc lộ ù tai, đánh trống tai hoặc cảm xúc điếc ở tai thiết yếu phải kiểm tra thính lực hoặc kết thúc đợt điều trị hoặc cả hai .
Cẩn thận với người dùng streptomycin để tránh phản ứng mẫn cảm ở da thường Open vào tuần thứ 2 và 3. Cũng như mọi chế phẩm tiêm bắp, chỉ tiêm streptomycin vào những cơ lớn và cẩn trọng để giảm thiểu năng lực gây thương tổn thần kinh ngoại biên .
Hết sức thận trọng để chọn liều thích hợp với người bệnh suy thận. Với người tăng urê huyết trầm trọng, một liều đơn hoàn toàn có thể tạo nồng độ thuốc cao trong máu vài ngày và hoàn toàn có thể tích góp gây độc trên tai. Khi điều trị dài ngày bằng streptomycin, kiềm hóa nước tiểu hoàn toàn có thể giảm thiểu hoặc ngăn ngừa kích ứng thận .
Trẻ em không được dùng streptomycin vượt quá liều đã khuyến nghị, vì đã gặp hội chứng ức chế thần kinh TW ở trẻ dùng quá liều .
Trong điều trị bệnh hoa liễu như bệnh u hạch bẹn hoặc hạ cam, nếu hoài nghi có kèm theo giang mai, phải thực thi một số ít xét nghiệm thích hợp như thử nghiệm soi xoắn khuẩn trên kính hiển vi nền đen trước khi khởi đầu điều trị và thực thi kiểm tra huyết thanh hàng tháng, trong tối thiểu 4 tháng .
Cũng như các kháng sinh khác, dùng thuốc này hoàn toàn có thể gây tăng trưởng các vi sinh vật không nhạy cảm, kể cả nấm. Nếu có bội nhiễm, phải thực thi liệu pháp thích hợp .

Thời kỳ mang thai

Streptomycin gây thương tổn bào thai ở người mang thai, vì streptomycin qua nhau thai rất nhanh, vào tuần hoàn thai nhi và dịch nước ối ; nồng độ thuốc ở các mô này thường ít hơn 50 % nồng độ trong huyết thanh mẹ .
Vài trường hợp được thông tin về độc tính trên tai của streptomycin ở trẻ nhỏ do mẹ đã điều trị lao bằng streptomycin ; trẻ sơ sinh bị điếc với phản xạ ốc tai – mi mắt âm tính. Ngoài thương tổn so với dây thần kinh số 8, không có những dị tật bẩm sinh khác do dùng streptomycin gây nên. Dùng streptomycin ở 3 tháng đầu thai kỳ hoàn toàn có thể gây điếc ở trẻ .

Thời kỳ cho con bú

Streptomycin thải qua sữa mẹ với lượng nhỏ. Tuy nhiên, streptomycin được hấp thu kém qua đường tiêu hóa, nên không thấy thông tin có yếu tố ở trẻ đang bú .

Tác dụng phụ

Thường gặp

Khả năng độc so với tiền đình ở trẻ nhỏ cao hơn người lớn. Ở người bệnh có công dụng thận thông thường, yếu tố hầu hết tương quan đến độc tính là liều dùng hàng ngày và tổng liều điều trị trong một thời hạn nhất định. Khoảng 30 % tai biến trên tiền đình xảy ra khi dùng liều 1 g / ngày trong 4 tháng, 5 – 15 % trường hợp suy giảm năng lực nghe. Không nên dùng streptomycin quá 60 g tức 60 liều trong 2 tháng điều trị .
Rối loạn thị lực ( gặp ở 50 % trường hợp ), dị cảm ( thường xảy ra quanh mồm và cũng có ở các vùng khác trên mặt và tay ), viêm dây thần kinh ngoại biên .
Ngoại ban da ( xảy ra ở 5 % người bệnh 7 – 9 ngày sau mũi tiêm tiên phong ), ban đỏ, sốt, mày đay, phù Quincke, tăng bạch cầu ưa eosin .

Ít gặp

Mất khứu giác một phần hoặc hàng loạt ( sau điều trị một thời hạn dài ), viêm rễ thần kinh, viêm tủy và những biến chứng thần kinh khác .
Ức chế hô hấp .

Hiếm gặp

Mất tập trung chuyên sâu niềm tin nhất thời .
Hội chứng Stevens – Jonhson, thiếu máu tan máu, suy thận, giảm bạch cầu, giảm tiểu cầu, giảm hàng loạt huyết cầu …

Xử trí

Khi thấy Open phản ứng phụ, thì ngừng ngay điều trị bằng streptomycin .
Vì không có thuốc giải độc đặc hiệu, nên xử trí quá liều và phản ứng độc của streptomycin là điều trị triệu chứng và tương hỗ. Các giải pháp gồm :

Thẩm tách thận nhân tạo hoặc thẩm tách màng bụng để loại streptomycin ở người suy thận.

Dùng thuốc kháng cholinesterase, muối calci, hoặc dùng liệu pháp tương hỗ hô hấp bằng máy, điều trị chẹn dẫn truyền thần kinh – cơ, gây yếu cơ hô hấp và ức chế hoặc liệt hô hấp ( ngừng thở ) .

Liều lượng và cách dùng

Streptomycin sulfat chỉ được dùng tiêm bắp sâu vào vùng cơ lớn. Ở người lớn, vị trí tiêm thích hợp nhất là phần tư mông trên – ngoài hoặc mặt giữa – bên cơ đùi hoặc cơ delta .
Chỉ tiêm vào cơ delta khi cơ này tăng trưởng tốt như ở một số ít người lớn và trẻ lớn và phải thận trọng khi tiêm để tránh tổn hại dây thần kinh quay. Không được tiêm bắp vào vùng dưới và 1/3 giữa cánh tay. Cũng như tổng thể những khi tiêm bắp, phải hút để tránh tiêm vô ý vào một mạch máu. Phải đổi khác vùng tiêm .

Ðiều trị lao và các bệnh do Mycobacteria khác
Không được dùng đơn độc streptomycin. Khi dùng hàng ngày trong một phác đồ điều trị lao, chỉ tiêm streptomycin trong vài tháng đầu, còn những thuốc khác vẫn phải liên tục cho hết liệu trình. Liều thường dùng ở người lớn là 1 g / ngày hoặc 15 mg / kg / ngày. Với trẻ nhỏ, liều 10 mg / kg. Ở người cao tuổi, dùng liều thấp hơn tùy theo tuổi, tính năng thận và tính năng dây thần kinh số 8. Liều số lượng giới hạn tới 10 mg / kg / ngày, tối đa là 750 mg / ngày cho người cao tuổi. Khi dùng liệu pháp gián cách, liều thường dùng ở người lớn và trẻ nhỏ là 12 – 18 mg / kg ( tối đa là 1,5 g ), 2 – 3 lần / tuần .
Streptomycin thường được tiêm bắp mỗi ngày một lần .

Bệnh tularemia
Liều thường dùng ở người lớn là 1 – 2 g / ngày, chia thành 2 liều nhỏ, tiêm trong 7 – 14 ngày hoặc cho đến khi người bệnh hết sốt trong 5 – 7 ngày .

Bệnh dịch hạch
Liều thường dùng ở người lớn là 2 g / ngày ( 30 mg / kg ), chia 2 lần ; tối thiểu tiêm trong 10 ngày. Liều trẻ nhỏ là 30 mg / kg / ngày, chia 2 – 3 lần ; trong 10 ngày .

Bệnh Brucella
Phối hợp với tetracyclin hoặc doxycyclin. Liều thường dùng ở người lớn là 1 g, 1 hoặc 2 lần mỗi ngày trong tuần đầu và 1 lần / ngày trong tối thiểu 1 tuần tiếp theo. Liều trẻ nhỏ trên 8 tuổi : 20 mg / kg / ngày ( tối đa 1 g / ngày ), trong 2 tuần. Nếu dùng phối hợp streptomycin với cotrimoxazol thì tối thiểu phải tiêm streptomycin trong 2 tuần đầu điều trị .
Viêm màng trong tim do Streptococcus nhạy cảm với penicilin ( nhóm viridans ) .
Khi phối hợp với penicilin, liều streptomycin thường dùng ở người lớn là 1 g, mỗi ngày 2 lần trong 1 tuần, sau đó là 500 mg, mỗi ngày 2 lần cho tuần tiếp theo. Người bệnh trên 60 tuổi dùng liều 500 mg, mỗi ngày 2 lần, trong 2 tuần .

Viêm màng trong tim do Enterococcus
Phối hợp với penicilin, liều streptomycin thường dùng ở người lớn là 1 g, mỗi ngày 2 lần, trong 2 tuần, sau đó dùng liều 500 mg, mỗi ngày 2 lần trong 4 tuần. Nếu nhiễm độc tai, hoàn toàn có thể phải ngừng streptomycin trước khi triển khai xong liệu trình 6 tuần .
Nhiễm khuẩn vừa và nặng do các vi trùng nhạy cảm : Liều streptomycin thường dùng ở người lớn là 1 – 2 g / ngày, phân liều cách nhau 6 – 12 giờ / lần, tổng liều không quá 2 g / ngày. Trẻ em hoàn toàn có thể dùng 20 – 40 mg / kg / ngày, phân liều cách nhau 6 – 12 giờ / lần .
Khi hoàn toàn có thể, phải giám sát tiếp tục nồng độ đỉnh và đáy của streptomycin trong huyết thanh và kiểm soát và điều chỉnh liều để duy trì nồng độ mong ước trong huyết thanh. Nồng độ đỉnh và đáy trong huyết thanh không được vượt quá 40 – 50 microgam / ml và 5 microgam / ml .

Với người suy thận
Nồng độ đỉnh trong huyết thanh không được quá 20 – 25 microgam / ml. Nếu không xác lập được nồng độ thuốc trong huyết thanh, thì hoàn toàn có thể kiểm soát và điều chỉnh liều dựa trên thông số thanh thải creatinin. Liều nạp khởi đầu được khuyến nghị là 1 g, các liều sau được gợi ý như sau :
Hệ số thanh thải creatinin ( ml / phút ) Liều lượng

50 – 80 7,5 mg / kg cho 24 giờ .
10 – 50 7,5 mg / kg cho 24 – 72 giờ .
< 10 7,5 mg / kg cho 72 - 96 giờ .

Tương tác

Ðộc tính với thính giác tăng lên nếu dùng streptomycin cùng với acid ethacrynic, furosemid, manitol và hoàn toàn có thể các thuốc lợi tiểu khác .

Bảo quản

Bảo quản lọ bột pha tiêm ở nhiệt độ dưới 40 oC, tốt nhất là 15 – 30 độ C. Sau khi pha, dung dịch không thay đổi tối thiểu 2 ngày ở nhiệt độ phòng hoặc 14 ngày nếu để tủ lạnh ( tùy theo đơn vị sản xuất ) .

Tương kỵ

Streptomycin tương kỵ với acid và kiềm.

Quá liều và xử trí

Quá liều làm tăng độc tính với thính giác. Ðiều trị quá liều, xin đọc phần ” Hướng dẫn cách xử trí ADR ” .

Quy chế

Thuốc độc bảng B .
Thành phẩm giảm độc : Thuốc viên dạng phối hợp có hàm lượng tối đa là 1000 mg .

Source: http://amthuc247.net
Category: Cách pha