Loài cá nhệch sống được cả biển lẫn sông
Gỏi nhệch lẽ dĩ nhiên làm từ cá nhệch.
Cá nhệch thường sinh sống hầu hết trong cả môi trường nước mặn, nước ngọt và nước lợ, trong đó loài cá này Open chủ yếu ở đầm phá ven biển, cửa sông. Cá có mình dài như con lươn, da trơn trượt.
Clip: Bí quyết chế biến món gỏi nhệch ngon nức tiếng xứ Thanh
Để bắt được cá nhệch làm gỏi nhệch người dân những xã Đa Lộc, Ngư Lộc, Hải Lộc…(huyện Hậu Lộc, tỉnh Thanh Hóa), chỉ có thể ra cửa biển đóng đáy hoặc dùng những chiếc xiên răng to và chắc khỏe để đâm xuyên bắt.
Cá nhệch khỏe thường sống ở đầm phá ven biển, cửa sông. Ảnh: Vũ Thượng
Con cá nhệch thường rất khỏe và hung ác nên việc đánh bắt cá không phải dễ dàng. Chính vì thế, giá cả nhệch cũng không rẻ. Thông thường, giá niêm yết tại những nhà hàng quán ăn là từ 500.000-600.000 đồng/kg, có thời gian giá bán gần 1 triệu đồng/kg.
Cá nhệch loại cá da trơn bắt cực khó. Ảnh: Vũ Thượng
Ông Vũ Văn Độ (xã Đa Lộc, huyện Hậu Lộc) nói: “Trước kia ở vùng biển Hậu Lộc cá nhệch Open rất nhiều, nhưng vài năm gần đây lượng cá nhệch hầu hết giảm mạnh. Người dân muốn ăn món gỏi nhệch phải đặt trước nhiều ngày mới có”.
Trực tiếp xem ông Độ chế biến món gỏi nhệch cũng rất kỳ công. Trước tiên cá nhệch mua về phải dùng cát xát, muối, tro, lá tre,…với mục tiêu làm sạch lớp da trơn có nhớt bám bên ngoài.
Ông Vũ Văn Độ (xã Đa Lộc, huyện hậu Lộc) dùng cát xát trực tiếp lên lớp da cá nhệch. Ảnh: Vũ Thượng
Theo ông Vũ Văn Độ chia sẻ: “Công đoạn lọc thịt cá nhệch quan trọng khi người đầu bếp phải làm thật nhanh, nhưng đòi hỏi phải khôn khéo tỉ mỉ để thịt cá không bị nát, xương dăm không được dính vào thịt. Tiếp đến, thịt cá được thái lát chéo thật mỏng”.
Theo tìm hiểu của Dân Việt, trước đây, gỏi nhệch sau khi thái xong sẽ được bóp bằng chanh tươi, sau đó vắt cho ráo nước rồi trộn, bóp đều với thính gạo nếp rang vàng.
Cá nhệch được thải mỏng mảnh mảnh mảnh dính trộn cùng gia vị rất hấp dẫn. Ảnh: Vũ Thượng
Tuy nhiên, những năm gần đây, để món gỏi nhệch được tươi hơn, người làm thường chỉ bóp qua với riềng đã xay nhỏ cùng với củ sả thái mỏng, thính gạo thường được để riêng khi ăn ai thích thì trộn vào.
Các loại rau sống ăn kèm gỏi nhệch
Để món gỏi nhệch ăn ngon hơn, thường phải quấn kèm nhiều loại lá như: Lá ổi, lá lộc vừng, lá mơ, húng quế, mùi tàu, đinh lăng, rau má, bạc hà, chuối xanh, cúc tần,…
Ông Vũ Văn Độ đang hái rau thơm để ăn kèm cùng gỏi nhệch. Ảnh: Vũ Thượng
Việc chọn lá tùy theo sở trường thích nghi riêng của mỗi người. Bên cạnh đó, một số ít vùng còn cho thêm hành khô, gừng, ớt lát mỏng vào cuốn gỏi nhệch ăn cho đậm đà hơn.
Khế chua, hành khô, quả ớt…không thể thiếu trong mâm gỏi nhệch. Ảnh: Vũ Thượng
Đặc biệt, gỏi nhệch không hề thiếu món chẻo, đây là món nước chấm “thần thánh” có dư vị khó quên nhất trong món ăn này. Chẻo chấm góp phần tạo ra sự sự độc đáo, cái hồn của món ăn.
“Chẻo ngon không phải ai cũng làm được, chẻo chỉ đạt tiêu chuẩn khi được nấu từ xương cá nhệch kết hợp với những nguyên vật liệu khác theo công thức bí truyền”, ông Vũ Văn Độ cho biết thêm.
Bát chẻo nước chấm “thần thánh” tạo thêm vị ngon cho gỏi nhệch. Ảnh: Vũ Thượng
Gỏi nhệch được đặt trực tiếp trên lá sung gói thành hình phễu, chấm với nước chẻo được làm từ xương nhệch xay hoặc giã nhỏ, sau đó bóp với mẻ rồi nấu lên với vị béo thơm đặc trưng.
Gỏi nhệch ăn kèm với rau sống khiến ai ăn một lần nhớ mãi. Ảnh: Vũ Thượng
Ông Trần Văn Thắng (thành phố Thanh Hóa) cho biết: “Để ăn món gỏi nhệch ngon, thì phải bỏ cả miếng gỏi to vào miệng nhai, cảm nhận đầu tiên là vị giòn giòn, hơi chát của những loại rau…”.
Gỏi nhệch món ăn đặc sản nổi tiếng xứ Thanh. Ảnh: Vũ Thượng
“Tiếp đến là vị béo ngậy của chẻo, vị ngọt bùi, dai giòn của gỏi cá, vị cay nồng, thơm lừng của gừng, sả, ớt,…Tất cả tổng hoà lại với nhau mang cảm xúc rất lạ khi lần đầu thưởng thức”.
“Lần đầu tiên ăn gỏi nhệch sẽ thấy hơi lạ lạ nhưng ăn một lần sẽ nhớ mãi. Gỏi làm từ cá nhệch càng tươi sống càng khỏe thì thịt càng thơm. Khi ăn cuốn kèm lá đinh lăng, lá từ bi, lá mơ, lá lốt, lá sung,… thêm riềng, ớt và đặc biệt là chấm kèm chẻo thì vô cùng ngon miệng, đảm bảo ăn 1 lần là nhớ mãi. Nếu vào Thanh Hóa hay Ninh Bình sẽ không thể bỏ qua món ngon tuyệt phẩm này” – anh Ngọc (du khách) cho hay.
