Cá khô khoai đã trở thành thương hiệu của làng nghề Cái Đôi Vàm, huyện Phú Tân (tỉnh Cà Mau). Hàng năm, làng nghề truyền thống nơi đây cung cấp cho thị trường hàng nghìn tấn cá khô khoai đặc sản và được người tiêu dùng gần xa ưa chuộng, chọn mua để tiêu dùng, làm quà biếu cho bạn bè, người thân.
Mùa vụ chính để ngư dân thị xã Cái Đôi Vàm, huyện Phú Tân sản xuất cá khô khoai khi trời bước vào mùa nắng nóng ( thường thì khởi đầu từ tháng 11 âm lịch và đến đầu tháng 4 năm sau ). Trên địa phận thị xã Cái Đôi Vàm, huyện Phú Tân hiện có khoảng chừng 10 cơ sở chuyên thu mua và làm khô cá khoai. Vào mùa cao điểm, những cơ sở này thu mua và phơi khô khoảng chừng 400 tấn cá tươi và cho ra khoảng chừng gần 100 tấn cá khô. Nghề làm khô cá khoai ở đây tương đối đơn thuần và hầu hết là làm thủ công bằng tay .
Theo những người cao niên trong vùng, nghề này ở đây đã có từ truyền kiếp. Do ở đây gần cửa biển nên khi hộ dân đánh bắt cá, ngoài bán loại sản phẩm tươi, họ còn làm khô dự trữ lại để bán tăng thu nhập. Xuất phát từ việc kinh doanh thương mại loại sản phẩm cá khô có doanh thu, từ đó người dân ở trong vùng tăng trưởng từ quy mô nhỏ đến nay đã có nhiều cơ sở lớn. Từ tiêu thụ loại sản phẩm trong tỉnh, nay họ đã vươn xa ra ngoài tỉnh, thậm chí còn là xuất khẩu .
Hiện nay, trên địa bàn thị trấn Cái Đôi Vàm, huyện Phú Tân có khoảng 34 cơ sở sản xuất, hộ gia đình duy trì nghề làm cá khô khoai, trong đó có 14 cơ sở đã đăng ký nhãn hiệu tập thể “Cá khoai Cái Đôi Vàm”.
Để có được món cá khô khoai làm xao xuyến lòng người, đậm đà mùi vị quê biển, người dân phải đổi bằng cả một quy trình cực nhọc, thức khuya dậy sớm, “ dãi nắng dầm sương ” .
Quy trình chế biến khô khoai tưởng như đơn thuần : Cá khoai từ biển đem về rửa sạch, ướp đá qua đêm, sáng hôm sau rửa lại, vắt thẳng thớm lên giàn. Song, trong sự đơn thuần ấy có cả tuyệt kỹ để làm thế nào cho khô khoai nơi đây độc lạ hơn những nơi khác. Chính điều đó đã làm nên nét riêng của khô khoai Cái Đôi Vàm .
Nhiều địa phương khác cũng có khô cá khoai, cá được khai thác từ biển cũng như nhau, nhưng tại sao cá khoai khô Cái Đôi Vàm lại có đặc trưng và chất lượng hơn những nơi khác? Vấn đề ở đây là cách chế biến, phụ thuộc vào nhiều yếu tố: Cách muối ướp đá, cách phơi, thời gian phơi… Kinh nghiệm của người dân làng nghề nơi đây đóng vai trò quan trọng. Như giữ sao cho cá còn nguyên chất, sạch sẽ và phơi trên giàn, đón nắng đầy đủ. Thực hiện quy trình bảo quản hợp lý để đảm bảo chất lượng.
Cá khoai đánh bắt cá về được sơ chế và ướp thêm một chút ít muối để khử tanh, tăng thời hạn tàng trữ. Cá không cần lọc thịt hay phải bỏ xương, chỉ cần ướp và phơi nắng biển cho săn khô. Người dân sẽ móc hai hàm răng của cá vào nhau và đặt trên những cây sào tre hoặc vỉ tre để phơi. Dùng sào, vỉ tre phơi giúp ánh nắng tiếp cận được nhiều mặt phẳng cá sẽ khô nhanh và đều hơn. Sau vài ba ngày nắng đẹp là có khô cá khoai thành phẩm .
Cá khô khoai Cái Đôi Vàm ngon nức tiếng không chỉ bởi kinh nghiệm của những bậc tiền nhân từ thời khai hoang mở cõi, mà còn bởi nguyên liệu được lấy từ các tàu khai thác gần bờ trên vùng biển Tây Nam, thịt cá tươi, chỉ cần rửa qua nước vài lần để giảm mặn rồi phơi nắng tự nhiên.
Loại cá khô này ngon nhất là khi được nướng trên nhà bếp than hồng lửa nhỏ, vì khô này rất “ nhát ” lửa. Do đó, khi nướng khô vừa dậy mùi và chuyển sang màu vàng nhẹ là khô hoàn toàn có thể chín tới. Khô cá khoai ăn ngon hơn là khi được chấm với nước mắm me hoặc giấm ớt và tùy theo sở trường thích nghi của mỗi người .
Từ lâu, cá khoai cái Đôi Vàm đã trở thành tên thương hiệu riêng với mùi vị thơm ngon đặc trưng mà bất kể địa phương nào có được. Cá khoai Cái Đôi Vàm được Cục Sở hữu trí tuệ thuộc Bộ Khoa học và Công nghệ cấp ghi nhận bảo lãnh mẫu sản phẩm tập thể vào tháng 4/2017. Cá khô khoai được địa phương chú trọng tăng trưởng và được chọn là loại sản phẩm tiêu biểu vượt trội của thị xã Cái Đôi Vàm tham gia chương trình OCOP ( mỗi xã một mẫu sản phẩm ) .
Bài, ảnh: Xuân Mạnh/Theo langngheviet.com.vn
Source: http://amthuc247.net
Category: Đặc sản
: Làng nghề cá khô khoai Cái Đôi Vàm){kind=link}